Bệnh nhi L.T. là bệnh nhân nhỏ tuổi nhất của khoa Phẫu thuật Điều trị Sỏi thận chuyên sâu, Bệnh viện Bình Dân TP.HCM đã xuất viện 2 ngày sau phẫu thuật lấy sỏi qua da bằng đường hầm siêu nhỏ (ultra-mini PCNL - UMP).
Bé mới 23 tháng tuổi nhưng đã có sỏi thận trái kích thước 10x23mm (rất lớn). Cách thời điểm phẫu thuật 10 ngày, cháu có tiểu ra máu nên được người nhà đưa đến bệnh viện và được phát hiện sỏi thận.
Trước đó, Bệnh viện Bình Dân tiếp nhận từ một bệnh viện Nhi đồng tại TP.HCM các cháu V.N.K (3 tuổi, TP.HCM) có sỏi kích thước 21x20mm cùng 2 sỏi nhỏ ở thận trái, P.Đ.N.Y (7 tuổi, TP.HCM) có sỏi 9x10mm ở thận phải, N.T.T.N (6 tuổi, Cần Thơ) có sỏi 9x13mm ở thận trái. Người nhà cho biết các cháu thường đau hông lưng ở bên có sỏi thận, quấy khóc nhiều, ăn uống kém, thường sốt từng đợt. Dù được theo dõi và điều trị bằng thuốc thường xuyên nhưng các triệu chứng vẫn xuất hiện từng đợt và sỏi ngày một lớn lên.
Việc điều trị sỏi thận ở bệnh nhi cực kỳ phức tạp, đòi hỏi bác sĩ phải cân nhắc để vừa lấy sạch sỏi đồng thời giữ được chức năng thận về sau này. Hiện nay, đối với các trường hợp sỏi thận lớn và có biến chứng ở trẻ em, phương pháp thường được áp dụng ở Việt Nam vẫn là mổ mở lấy sỏi. Nếu mổ mở, bệnh nhi phải chịu đường mổ dài, đau nhiều sau mổ, phục hồi chậm và nguy cơ ảnh hưởng chức năng thận.
Tại buổi hội chẩn, các bác sĩ Khoa Phẫu thuật Sỏi thận chuyên sâu, Bệnh viện Bình Dân nhận định đây là các trường hợp sỏi gây biến chứng cần được điều trị triệt để. Để giảm thiểu xâm lấn, các bác sĩ quyết định thực hiện phẫu thuật nội soi qua đường hầm siêu nhỏ qua da (UMP) vào thận dưới hướng dẫn của máy X-quang C-arm, sử dụng máy tán sỏi laser.
Theo bác sĩ chuyên khoa tiết niệu Nguyễn Quang Cừ - Bệnh viện Đa khoa An Việt, các yếu tố nguy cơ liên quan đến hình thành sỏi tiết niệu ở trẻ em bao gồm di truyền, một số bệnh rối loạn chuyển hóa, dị tật hệ tiết niệu,…
Gần đây, số lượng trẻ em mắc sỏi tiết niệu tăng hơn so với trước, có thể do trẻ ăn nhiều thức ăn nhanh có hàm lượng muối, đạm cao, không uống đủ nước, ít vận động – bác sĩ Cừ cho biết.
Triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân bị sỏi tiết niệu là:
Thứ nhất, đau âm ỉ vùng hông lưng. Thứ hai, tiểu ít, tiểu máu, buồn nôn. Thứ ba, nếu nhiễm khuẩn có sốt và vã mồ hôi. Thứ tư, trẻ nhỏ bị sỏi thận thường có biểu hiện quấy khóc, tiểu gắt buốt, sốt lạnh run, chậm tăng cân.
Trong một số trường hợp, bệnh nhi không có triệu chứng đau nhưng được phát hiện sỏi thận tình cờ qua siêu âm bụng khi khám sức khỏe.
Theo các bác sĩ Cừ, để phát hiện sớm, điều trị hiệu quả và phòng ngừa sỏi tiết niệu ở trẻ em, phụ huynh nên:
Đưa trẻ đi khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc để phát hiện các dị tật bẩm sinh đường tiết niệu (hiếm)
Khi trẻ đau hông lưng, tiểu đục, tiểu đau, sốt kéo dài không rõ nguyên nhân, nhiễm khuẩn tái đi tái lại.... cần nhanh chóng đưa trẻ đi thăm khám tại các cơ sở y tế.
Tập thói quen cho trẻ uống đủ nước, ăn đầy đủ các nhóm thức ăn, hạn chế ăn mặn, tránh táo bón, tránh nhịn tiểu, tránh để trẻ dư cân, béo phì.
Cao đẳng Y Dược Sài Gòn sưu tầm