Hệ lụy do việc sử dụng rượu bia quá độ của giới trẻ hiện nay

Người trẻ uống bia rượu ngày càng tăng

Theo thống kê, mỗi năm người dân nước ta có thể tiêu thụ đến khoảng 305 triệu lít rượu, tiêu thụ 4,1 tỷ lít bia. Vào năm 2016, lượng tiêu thụ cồn ở người 15 tuổi trở lên là 8,3 lít cồn nguyên chất. Xu hướng sử dụng rượu, bia ngày càng được trẻ hóa làm tăng những mối nguy hại lớn đối với sức khỏe, ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội cộng đồng như: tai nạn giao thông, bạo lực gia đình, gây rối trật tự công cộng,...

Tỷ lệ uống rượu, bia ở vị thành niên và thanh niên là 79,9% đối với nam và 36,5% đối với nữ. Đặc biệt, tỷ lệ có uống rượu bia trong độ tuổi pháp luật không cho phép (14-17 tuổi) rất cao với 47,5% và trong độ tuổi 18-21 là 67%. Theo điều tra sức khỏe học sinh năm 2013, có 43,8% học sinh từ lớp 8 đến lớp 12 đã uống cốc rượu/bia đầu tiên trước 14 tuổi và 22,5% đã uống đến mức say ít nhất một lần.

Theo ThS, BS Nguyễn Trung Nguyên, phụ trách Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: “Việc sử dụng rượu bia ở tuổi vị thành niên có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển đó trong khi não bộ của vị thành niên đặc biệt dễ bị tổn thương bởi rượu bia. Đồng thời, tuổi sử dụng rượu bia càng sớm thì nguy cơ lệ thuộc rượu bia càng cao”.

Bên cạnh đó, theo TS Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế chia sẻ thì rượu bia không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe mà còn gây ra nhiều vụ phạm pháp hình sự trong độ tuổi trước 30 (chiếm tới 70%) và vi phạm pháp luật trong độ tuổi 16 đến 30 do đây là lứa tuổi còn trẻ, chưa có suy nghĩ, dễ bị lôi kéo, kích động.

Rượu bia chính là 1 trong 3 nguyên nhân hàng đầu làm tăng tỷ lệ tai nạn giao thông ở độ tuổi 15-49, chiếm tới 36.2% ở nam giới, 0.7% ở nữ giới (theo khảo sát, thống kê của WHO vào năm 2014) gây ra khoảng 800 ca tử vong do bạo lực cùng 30% số vụ gây rối trật tự xã hội mỗi năm. Đặc biệt, rượu, bia là nguyên nhân gây ra của 30 mã bệnh tật, nguyên nhân cấu thành của 200 mã bệnh thuộc ICD10.

"Những người trẻ tuổi bắt đầu uống rượu trước tuổi 15 thì về sau có thể phát sinh các vấn đề về bia rượu cao gấp năm lần những người đợi đến 21 tuổi mới uống, đó là khả năng nghiện rượu cao gấp bốn lần và khả năng tham gia bạo lực thể chất cao gấp sáu lần sau khi uống; khả năng gây tai nạn xe cộ cao gấp hơn sáu lần do uống rượu bia; khả năng bị chấn thương gấp gần năm lần sau uống", ThS Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế nói.

Việt Nam được đánh giá là quốc gia sẵn có rượu bia và dễ tiếp cận nhất thế giới. Người dân Việt Nam có thể mua bia, rượu dễ dàng tại các cửa hàng, rượu thủ công vẫn chưa được kiểm soát chặt chẽ dẫn tới nhiều ca ngộ độc rượu methanol. Cùng với đó, trẻ vị thành niên Việt Nam không bị cản trở bởi luật pháp về tiêu thụ, sử dụng rượu bia một cách hạn chế đồng thời việc quảng cáo bia, rượu dưới 15 độ vẫn không được quản lý chặt chẽ.

Uống rượu bia có thể dẫn đến nhiều hệ lụy

“Đây là vấn đề nhức nhối nếu chúng ta không hành động và tiếp tục để hiện trạng pháp luật như hiện nay thì tình trạng này sẽ tiếp tục gia tăng và nguy cơ mất an ninh trật tự xã hội tiếp tục tăng cao, trong đó đau lòng nhất là đối tượng gây ra các phạm pháp hình sự liên quan đến rượu, bia lại là lứa tuổi thanh niên - tương lai của đất nước”, TS Quang cho hay.

Hiện nay, 168 quốc gia trên thế giới đã có các quy định để kiểm soát sự sẵn có của rượu bia, bao gồm quy định về điểm bán uống tại chỗ, điểm bán mua mang đi, ngày được bán tùy thuộc vào loại đồ uống và đã có khoảng 136/169 quốc gia áp dụng việc cấp phép đối với bán lẻ rượu bia. Hầu hết các quốc gia đều quy định cấm bán rượu bia cho người dưới và bằng 18 tuổi. Việc Luật Phòng chống tác hại rượu, bia ra đời sẽ giải quyết phần nào căn bản vấn đề này với 3 mục tiêu gồm:  kiểm soát quảng cáo; giảm tính sẵn có của rượu bia, tăng thuế tiêu thụ đặc biệt, tăng giá bán rượu bia.

Trong đó, đối với việc giảm tính sẵn có của rượu bia, luật sẽ áp dụng một số quy định liên quan đến bán hàng trên internet nếu làm cho việc tiếp cận rượu bia của người dân tăng cao hơn như: quy định địa điểm bán, giờ bán, phương thức bán. Đối với việc kiểm soát hoặc cấm hiệu quả việc quảng cáo rượu, bia có thể làm giảm mức tiêu thụ, đặc biệt là ở giới trẻ và góp phần làm giảm tai nạn giao thông và bạo lực. Cuối cùng là việc tăng giá bán rượu, bia sẽ làm hạn chế cơ hội tiếp cận của những người đang sử dụng nói chung và lớp trẻ nói riêng.

Hiện nay, Dự thảo Luật Phòng chống tác hại rượu bia đã được trình lần đầu tiên tại Quốc hội kỳ họp thứ 6 . Mặc dù còn nhiều tranh cãi và giằng xé về lợi ích sức khỏe của người dân với lợi ích kinh tế của các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực rượu, bia, nhưng quan điểm của Bộ Y tế vẫn nhấn mạnh, hãy hành động vì sức khỏe đầu tiên, đặc biệt là sức khỏe của lớp trẻ và Luật này cần thiết phải ban hành sớm để kiểm soát tình trạng sử dụng bia, rượu ở mức độ nguy hại tại Việt Nam.

Tổng hợp: Trường Cao đẳng Y dược Sài Gòn