Thuốc kháng sinh ngày càng cạn kiệt đang đe dọa tính mạng loài người

Thuốc kháng sinh được coi là một giải pháp cho loài người trong điều trị các bệnh do nhiễm vi khuẩn. Nhờ có thuốc kháng sinh mà chúng ta có thể kiểm soát được nhiều dịch bệnh. Tuy nhiên, hiện nay con người đang sử dụng kháng sinh chưa hợp lý, lạm dụng kháng sinh, điều trị kháng sinh khi không mắc bệnh lý nhiễm khuẩn… đã làm gia tăng tình trạng kháng thuốc của vi khuẩn gây bệnh. Nguy hiểm là tình trạng khan hiếm thuốc kháng sinh cũng trở nên trầm trọng.

Theo các chuyên gia trong ngành Y dược, cách đây 20 năm, có 18 công ty dược lớn trên thế giới đầu tư phát triển thuốc kháng sinh, tới nay con số này chỉ là 3. Trong khi đó tình trạng kháng kháng sinh đang ngày càng tăng đe doạ nghiêm trọng đến những nỗ lực nhằm ngăn chặn sự lây lan của các loài vi khuẩn kháng thuốc có khả năng gây chết người.

Các startup dược chuyên sản xuất thuốc kháng sinh như Achaogen hay Aradigm đã tuyên bố phá sản trong những tháng gần đây. Trong khi đó, những gã khổng lồ trong ngành như Novartis hay Allergan đã rời bỏ lĩnh vực này, còn các công ty kháng sinh khác của Mỹ cũng đang phải vật lộn với viễn cảnh không mấy sáng sủa.

Những chuyên gia trong ngành cho biết tình trạng này xảy ra do khả năng sinh lời của thuốc kháng sinh mới rất kém, khiến các nhà đầu tư cũng không còn mặn mà với thị trường. Và cuối cùng, điều này dẫn tới một tương lai u ám khi những loại thuốc kháng sinh mới không được phát triển, còn tình trạng kháng thuốc thì ngày càng nghiêm trọng hơn.

Tiến sĩ Helen Boucher, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm, thành viên hội đồng tư vấn tổng thống về ngăn ngừa vi khuẩn kháng kháng sinh cho biết, đây là một cuộc khủng hoảng mà ai cũng nên thấy lo lắng.

Theo số liệu của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Mỹ, tình trạng kháng thuốc gây ra 35.000 cái chết/năm ở Mỹ, và khiến 2,8 triệu người khác bị ảnh hưởng sức khoẻ. Nếu không có phương pháp chữa trị mới, Liên Hợp Quốc dự báo tình trạng này có thể khiến 10 triệu người thiệt mạng vào năm 2050.

Trong khi đó, việc phát triển thuốc kháng sinh mới không hề đơn giản. Trong vòng 20 năm qua, chỉ có 2 dòng thuốc kháng sinh mới được đưa ra thị trường. Triển vọng lợi nhuận u ám cũng khiến cho các công ty dược không còn mặn mà với lĩnh vực này. Vào thập niên 1980, có 18 công ty dược lớn nghiên cứu chế tạo thuốc kháng sinh, nhưng hiện nay con số này chỉ là 3.

Chi phí để phát triển một dòng thuốc kháng sinh mới có thể lên tới 2,6 tỷ USD. Nhưng theo quy định trong ngành dược, công thức chế tạo một loại thuốc sẽ được công bố miễn phí sau một khoảng thời gian nhất định, và các công ty đơn giản là không có đủ thời gian để thu về chi phí đầu tư.

Liên quan tới tình trạng kháng kháng sinh, báo Vietnamnet cũng dẫn thông tin từ Bộ Y tế của Việt Nam cho rằng, có tới 88% thuốc kháng sinh ở thành thị bán không cần đơn, con số này ở nông thôn lên tới 91%. Đáng lưu ý, càng ở bệnh viện tuyến dưới, tỉ lệ sử dụng thuốc kháng sinh càng cao.

Trong nông nghiệp, Cục Thú Y cho biết, mỗi năm phát hiện hàng chục mẫu thuỷ sản nuôi, thịt gà, thịt lợn chứa dư lượng chất cấm, thuốc kháng sinh vượt ngưỡng cho phép. Việc mua bán, sử dụng kháng sinh thiếu kiểm soát trong y tế, nông nghiệp đã làm gia tăng tình trạng kháng kháng sinh của vi khuẩn.

Trước tình trạng lạm dụng kê đơn thuốc, kê đơn không hợp lý và bán lẻ thuốc kê đơn mà không có đơn thuốc đã gây ra những tác hại nặng nề đối với xã hội, đặc biệt là tình trạng lạm dụng kê đơn thuốc kháng sinh và sử dụng thuốc kháng sinh khi không có đơn của thầy thuốc là một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng kháng thuốc kháng sinh.

Trong khi đó, hiện tại tình trạng gia tăng các loại vi khuẩn gây bệnh kháng thuốc kháng sinh đang rất báo động, không chỉ tại mỗi quốc gia mà là vấn đề toàn cầu. Điều này kéo theo người bệnh phải nằm viện lâu hơn, tăng chi phí, tăng tỉ lệ tử vong ở tất cả nhóm tuổi. Như tại Châu Âu, số ngày nằm viện tăng thêm 2,5 triệu, thêm 25.000 người chết mỗi năm.

Trường Cao đẳng Y Dược Sài Gòn tổng hợp