Tử vong, mục gãy hết răng do nghiện nước tăng lực

Nước uống tăng lực có thể gây đến nguy hiểm cho tính mạng khi không được sử dụng ở mức độ vừa phải hoặc khi uống chung với các sản phẩm chứa caffein khác.

Nguy hiểm đến từ thói quen chết người

Một tài xế xe tải đến từ Perth (Úc) mới đây đã trở thành nạn nhân của tác hại quá liều caffeine sau khi uống quá nhiều nước tăng lực. Bà Shani Clarke, mẹ của tài xế xe tải Michael cho biết con trai bà đã uống 1 lúc 4 lon nước tăng lực người ta tìm thấy anh ngã gục trong xe, tim đã ngừng đập. Các bác sĩ thông báo nguyên nhân cái chết của con trai bà là do tim anh đã bị căng thẳng quá mức do ngộ độc quá liều caffeine. 

Đây là loại thức uống năng lượng phổ biến ở Úc và New Zealand chứa 160 mg caffeine mỗi lon, 4 lon nước tăng lực - tương đương với khoảng 4 hoặc 5 tách cà phê, với liều cực cao là 640 mg caffeine. Do đó, anh đã chết do tác hại quá lớn của lượng caffeine cực cao mà anh đã nạp vào cơ thể.

Cục Quản lý thực phẩm và Dược phẩm Mỹ khuyến cáo không nên tiêu thụ quá 400 mg caffeine mỗi ngày.

Uống nước tăng lực có gây đột quỵ?

Trường hợp khác, người phụ nữ 32 tuổi đến từ Leicester ở Anh tên là Samantha Sharpe chia sẻ rằng từ năm 2014, cô bắt đầu làm thích nước tăng lực và uống 5-6 lon một ngày để giữ tinh thần tỉnh táo khi làm việc. Dù biết nước tăng lực nhiều tác dụng phụ nhưng vì công việc nên cô đành dựa dẫm vào sản phẩm này. Một ngày cô cảm thấy một cơn đau tim dữ dội rồi ngất xỉu và phải đi cấp cứu. Kết quả ngoài bị ngừng tim đột ngột, cô còn bị tiểu đường và sỏi thận. Các bác sĩ cho biết từ nay về sau, cô bắt buộc phải sống nhờ máy hỗ trợ nhịp tim ở tuổi 32. 

Một cô gái tên N.V cũng chia sẻ câu chuyện của bản thân lên trang cá nhân uống nước tăng lực liên tục với số lượng lớn cô gặp những dấu hiệu liên quan đến đột quỵ. Cô gái cho biết bản thân nghiện uống nước tăng lực từ năm cấp 3. Một ngày cô có thể uống hết 1 lốc 6 lon liên tục. Sau khi uống một lượng lớn nước tăng lực, một số người có thể sẽ bị phản ứng ngay, khó thở, mệt mỏi, suy kiệt dẫn đến đột quỵ nhưng nguy hiểm còn có người sẽ tích tụ theo thời gian. Tùy theo cơ địa mỗi người mà vài tháng, hoặc vài năm mới phát bệnh.

“Vừa vào đến gương, mình không còn nghe được tiếng ồn ào xung quanh nữa mà chỉ là những tràng âm thanh inggg kéo dài, tai mình ù đi, mắt mình không thể nhìn rõ được mặt mình trong gương nữa. Chân mình không thể đứng vững nói đúng ra là mình không cảm nhận được cảm giác ở chân mình nữa. Tay mình và toàn thân bắt đầu đổ mồ hôi, lần đầu tiên tay mình bị đổ mồ hôi nước chảy thành dòng như thế. Đầu mình đau như búa bổ cảm giác như bị điện giật vào đầu vậy. Tim mình nhảy như trống hội, những lần trước tim mình không đập nhanh như hôm nay.

Mình không thể nói rõ được thành chữ, mình nói ngọng hoàn toàn và rồi mình quỵ ngay trong nhà vệ sinh của quán. Mình chỉ cảm thấy khá hơn khi mình ngồi gục đầu hẳn xuống đất theo tư thế trồng cây chuối vì mình nghĩ như thế máu sẽ dồn được lên não. Mình cứ cúi gục đầu như thế khoảng 5-10 phút cho tới khi tai mình dần bớt đi cái tiếng inggg. Tim mình đập chậm lại, mình bắt đầu nói rõ chữ hơn.” cô chia sẻ. 

Trao đổi với BS Phạm Văn Hưng, Trưởng khoa Kiểm soát bệnh không lây nhiễm và Dinh dưỡng, Trung tâm Y tế Dự phòng TP.HCM cho biết, việc uống nước tăng lực trước đây đã có rất nhiều cảnh báo về tác hại khi uống quá nhiều trong thời gian dài. Bởi thành phần của nước tăng lực có chứa hàm lượng caffeine lớn, có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về tim và mạch máu bao gồm rối loạn nhịp tim, tăng nhịp tim và huyết áp. Nó cũng liên quan đến giấc ngủ, tiêu hóa và mất nước.

Vì uống 6 lon nước tăng lực mỗi ngày trong thời gian dài, chàng sinh viên Mỹ Vinnie Pyner (21 tuổi) đã bị mục nát hết hàm răng. Ban đầu anh chỉ định uống  để tỉnh táo, giảm bớt căng thẳng khi học đại học. 

Hàm răng hoàn toàn bị mục nát sau khi uống quá nhiều nước tăng lực

Uống tới 45 lon mỗi tuần, cả trong bữa sáng, bữa trưa và bữa tối, sau 7 tháng liên tục nghiện nước tăng lực, chàng sinh viên này đi khám đã phát hiện răng mình có vấn đề trầm trọng, mọi chiếc răng trong miệng anh đã bị mục nát. Nha sĩ cho rằng anh cần tới 24 lần trám răng và lắp răng giả mới cho răng cửa có thể điều trị khỏi.

Một trường hợp khác, người đàn ông 57 tuổi đến từ Alabama, Mỹ, nhập viện cấp cứu vì uống nước tăng lực khiến người ngứa râm ran, tê bì ở tay và chân phải. Qua kiểm tra chụp CT, ông bị chảy máu não 15 phút sau khi uống nước tăng lực xuất huyết nhỏ gần đồi thị bên trái.

Theo báo cáo, đối với những người có các mạch máu bị suy yếu sẽ dễ bị nguy hiểm vì nó có thể làm tăng huyết áp, tăng nguy cơ vỡ mạch máu gây xuất huyết bên trong. Nước tăng lực có nhiều caffeine sẽ làm thay đổi nhịp đập của tim và làm tăng nguy cơ tiềm ẩn nguy hiểm đối với các vấn đề về nhịp tim dẫn đến tử vong.

Bác sĩ Anand Venkatraman nhận định việc bệnh nhân uống liền một hơi hết lon nước tăng lực khiến cơ thể không kịp xử lý. Mặc dù các lon nước tăng lực có ghi rõ chứa 2 khẩu phần (1 khẩu phần tương đương khoảng 255gr), nhưng hầu hết mọi người thường uống hết nguyên 1 lon.

Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, khi chúng ta uống 4 lon nước tăng lực trong một khoảng thời gian ngắn có thể làm tăng huyết áp và gây nguy cơ rối loạn điện tim, nhịp tim gây khó thở nghiêm trọng. Một số người có thể sẽ phản ứng ngay, mệt mỏi, suy kiệt dẫn đến đột quỵ. 

Nước tăng lực không chỉ là thức uống yêu thích của trẻ nhỏ mà không ít người lớn 

Uống bao nhiêu nước tăng lực là đủ?

- Người lớn: chỉ nên uống tối đa 400mg/ngày, tuy nhiên không nên uống nhiều hơn 1 lon/ngày.

- Trẻ từ 12-18 tuổi: không nên vượt quá 100 mg caffeine/ngày.

- Các vận động viên trẻ: Theo khuyến cáo của các nhà khoa học vận động viên không nên dùng nước tăng lực trong hoặc sau khi tham gia hoạt động thể chất.

Những tác hại của nước tăng lực bạn nên biết

Khi uống loại nước này vào cơ thể, chỉ cần 5 phút là sẽ đi xuống ruột, hấp thụ trực tiếp rồi di chuyển đến các bộ phận cơ thể. Khi nội tạng còn tốt thì lượng nước sẽ được đào thải nhanh, tuy nhiên hóa chất gây độc có trong nước thì chưa xác định được thời gian tồn đọng bao lâu trong cơ thể.

Việc thu nạp lượng đường quá nhiều lâu dài ngoài béo phì, tiểu đường thì nước tăng lực cũng sẽ dẫn đến một số bệnh liên quan đến tim, thận, gan, cơ thể bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng. 

Uống nhiều khiến bạn bị bệnh tim mạch và huyết áp, đau đầu, bồn chồn, tim đập nhanh và mất ngủ tương tự như uống cà phê. Nếu uống với liều lượng cao hơn có thể dẫn đến cao huyết áp, hoảng loạn, tăng tiểu tiện, đau thắt ngực, sưng niêm mạc.

Uống nhiều nước tăng lực đôi khi có phản ứng dị ứng như phát ban, ngứa, khó thở

Tác động xấu mà nước tăng lực ảnh hưởng trực tiếp tới tim mạch được nhận định có thể là do caffeine tương tác với các nguyên liệu khác như taurine. Taurine, vitamin, axit amin, đồng thời, một lượng nhỏ guarana khi được thêm vào nước uống tăng lực có thể ảnh hưởng đến hàm lượng nước và khoáng chất trong máu, guarana sẽ làm tăng hàm lượng caffeine trong nước.

Mọi người nên cẩn trọng khi uống nước tăng lực, đặc biệt là trẻ dưới 18 tuổi, phụ nữ mang thai, người mẫn cảm với chất caffeine, hay những người đang sử dụng thuốc. Người bị ngộ độc caffeine với các triệu chứng căng thẳng, mất ngủ, kích thích đường tiêu hóa, co giật cơ, bồn chồn…

Ngoài chất caffeine, Taurine, vitamin, axit amin, guarana ra, trong nước ngọt và nước tăng lực chứa rất nhiều đường, năng lượng rỗng và hóa chất tạo màu, tạo mùi. Do đó, loại nước tăng lực này càng uống càng nóng trong cơ thể và nguy hiểm cho người bệnh tiểu đường.

Theo nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học Thụy Điển cho thấy nước tăng lực ngoài tiểu đường thì cũng sẽ dẫn đến một số bệnh liên quan đến tim, thận, gan, năng lượng rỗng khiến người uống không có cảm giác đói.  

Suy tim dường như ngày càng gia tăng, đặc biệt ở nam giới và người già, vì vậy các nhà khoa học khuyến cáo mọi người, đặc biệt là nam giới nên tiêu thụ lượng nước ngọt vừa phải tránh dẫn đến nguy hại cho sức khỏe. Đã đến lúc chúng ta nên nhận thức được tác hại của nước tăng lực đối với sức khỏe, nước uống tăng lực sẽ rất nguy hiểm khi không được sử dụng ở mức độ cho phép hoặc tự ý pha trộn với bia, rượu, với các sản phẩm chứa caffein khác. 

Caffeine có trong nước tăng lực rất nhiều so với trong cà phê, đây là chất gây nghiện nên càng uống sẽ càng bị nghiện. Các nhà nghiên cứu mới đây cũng đưa ra cảnh báo nước tăng lực có nhiều caffeine sẽ làm thay đổi nhịp đập của tim và làm tăng nguy cơ tiềm ẩn đối với các vấn đề về nhịp tim dẫn đến tử vong.

Nước tăng lực gây hại cho thận vì một lượng lớn chất đường và muối natri sẽ khiến cho thận phải làm việc với cường độ và hiệu suất cực cao để có thể xử lý hết các chất mà loại nước này đưa vào cơ thể. Chính vì thế, thận rơi vào tình trạng mệt mỏi, suy kiệt. Nếu tình trạng này kéo dài hơn nữa, thận của chúng ta sẽ bị gây hại nghiêm trọng, có thể dẫn đến suy thận.

Nước tăng lực khiến tim đập nhanh hơn, lượng lớn caffeine có trong nước tăng lực gia tăng các cảm giác hồi hộp, bồn chồn, run rẩy khiến tim đập nhanh hơn, từ đó, bạn dễ bị kích động, ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý.

Nước tăng lực gây ra mất ngủ do caffein gây kích thích hoặc tim đập nhanh (caffein làm tăng nhịp tim) gây khó chịu, ngoài ra có thể tăng dịch vị dạ dày gây xót ruột.

Nước tăng lực làm mất chất điện giải trong cơ thể vì uống trực tiếp đường và muối natri có trong nước tăng lực sẽ gây hại thận mà còn khiến cơ thể chậm hấp thu nước và không bù đắp lượng chất điện giải đã tiêu hao làm giảm hiệu quả của vận động, tăng nguy cơ chấn thương cho người uống.

Nước tăng lực có thể gây dị ứng vì trong thành phần có chứa hàm lượng cafein cao dễ gây các vấn đề về sức khỏe như khô miệng, khô da, môi, khó thở, ngứa, rộp da và nặng nhất là phát ban, mẩn đỏ. Không chỉ thế, khi bạn dùng nước tăng lực thường xuyên cũng khiến cơ thể nhạy cảm hơn.

Theo nghiên cứu công bố trên tạp chí International Journal of Health Sciences năm 2015 cho thấy một người tiêu thụ một lượng từ 200g caffeine trở lên sẽ dẫn đến ngộ độc caffeine với các triệu chứng như căng thẳng, mất ngủ.

Ở Việt Nam, chính phủ đã ra chỉ thị doanh nghiệp không được quảng cáo, kinh doanh đồ uống có cồn, nước ngọt có gas và các thực phẩm không có nước có gas và các thực phẩm không có lợi cho sức khỏe trong trường học như như cà phê, nước tăng lực, sô cô la, trà đen, kem… cần phải có các biện pháp để hạn chế bán đồ uống cho những người dưới 16 tuổi.

Theo Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ cafein nguyên chất là một chất kích thích cực mạnh và chỉ một lượng nhỏ cũng đủ vô tình gây quá liều, dẫn đến nguy hiểm tính mạng nhưng nó lại hấp dẫn nên cha mẹ cần lưu ý để mắt đến con em mình. Cơ quan Quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ khuyến cáo tuyệt đối không nên dùng bột cafein nguyên chất vì người dùng không thể tự đo chính xác.  Cafein nguyên chất mang lại nhiều nguy hại, tác dụng phụ nguy hiểm, đối tượng mắc vấn đề tim mạch thì càng phải kiêng cafein tuyệt đối. 

Giảng viên Phan Hữu Tú, Khoa Xét nghiệm, Cao đẳng Y Dược Sài Gòn t/h