Những lưu ý cho bệnh nhân khi sử dụng thuốc Acetaminophen

Acetaminophen là thuốc gì? Có tác dụng ra sao?

Acetaminophen là thuốc giảm đau và giảm sốt. Thuốc Acetaminophen được sử dụng để điều trị các cơn đau từ nhẹ đến trung bình. Thuốc này cũng được dùng cho các cơn đau từ trung bình đến nặng kết hợp với thuốc phiện hoặc để hạ sốt sẽ có hiệu quả nhanh chóng. Đối với các tình trạng phổ biến mà đang điều trị bằng thuốc Acetaminophen bao gồm đau đầu, đau cơ, viêm khớp , lạnh và sốt, đau lưng, đau răng.

Thuốc Acetaminophen cũng có thể được sử dụng cho các mục đích khác theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc Acetaminophen thường được sử dụng bằng đường uống, nhưng có thể được tiêm tĩnh mạch.

Liều dùng thuốc Acetaminophen như thế nào?

Người bệnh cần tuân thủ theo đúng chỉ định của các nhân viên y tế vì mỗi liều lượng họ đưa ra cho bệnh nhân đều dựa trên tình trạng bệnh lý, trọng lượng cơ thể và khả năng đáp ứng điều trị của cơ thể.

Acetaminophen cũng được tìm thấy trong nhiều loại thuốc kết hợp theo toa, bao gồm các loại thuốc như Butalbital, Hydroxit, Hydrocodone bitartrate, Lortab, Percocet, Phenaphen, Tapanolde, Tylenol, Endocet, Fioricet, Hacotab.

Bệnh nhân không nên sử dụng với số lượng lớn hơn hoặc nhỏ hơn hay dùng lâu hơn so với khuyến cáo. Quá liều Acetaminophen có thể làm hỏng gan của bạn hoặc gây tử vong.

Dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, tốt nhất chỉ nên sử dụng một liều duy nhất, để hạn chế kích ứng dạ dày có thể dùng kèm với thức ăn.

Trong quá trình dùng thuốc nếu người bệnh nhận thấy các triệu chứng bất thường thì nên hỏi ý kiến bác sĩ để được xử lý phù hợp.

Liều lượng an toàn khi sử dụng thuốc Acetaminophen:

• Với người lớn và thanh thiếu niên nặng trên 50kg: Không dùng quá 1000mg Acetaminophen cùng một lúc và quá 4000 mg trong 24 giờ.
• Với trẻ em dưới 12 tuổi: Chỉ sử dụng thuốc với liều lượng mỗi liều được khuyến nghị cho cân nặng và tuổi của trẻ. Khoảng cách giữa các liều dùng là 24 giờ và liều dùng không vượt quá 5 liều.

Ngoài ra, bệnh nhân nên tránh sử dụng các loại thuốc khác có chứa Acetaminophen.

Acetaminophen được sản xuất cho trẻ sơ sinh có ở hai nồng độ liều khác nhau và mỗi nồng độ đi kèm với thuốc nhỏ giọt hoặc ống tiêm riêng. Các thiết bị định lượng này không bằng nhau giữa các nồng độ khác nhau. Bạn nên sử dụng đúng thiết bị định lượng tương ứng với từng loại thuốc. Sử dụng sai thiết bị có thể dẫn đến việc bạn cho trẻ dùng quá liều acetaminophen. Bạn không nên trộn và kết hợp các thiết bị định lượng giữa các công thức cho trẻ sơ sinh của Acetaminophen. Điều này có thể gây nguy hiểm cho trẻ.

Duy trì dùng Acetaminophen ngay cả khi các triệu chứng đã được cải thiện nhưng chưa kết thúc liệu trình điều trị. Nếu người bệnh tự ý dừng lại có thể làm cho vi khuẩn sẽ tiếp tục phát triển và dẫn đến tái phát nhiễm khuẩn.

Sử dụng Acetaminophen có thể gây ra kết quả bất thường với một số xét nghiệm trong phòng thí nghiệm về glucose (đường) trong nước tiểu. Bạn cần cho bác sĩ điều biết rằng như mình đang sử dụng thuốc Acetaminophen.

Danh mục về tác dụng phụ ở trên chưa được liệt kê đầy đủ, nên người bệnh không được phép chủ quan và theo dõi cơ thể thường xuyên nếu nhận thấy có các triệu chứng bất thường thì thông báo với bác sĩ để được giải đáp chi tiết.

Tương tác thuốc

Để hạn chế đến mức tối đa tương tác thuốc có thể xảy ra bạn nên liệt kê danh sách các thuốc đang sử dụng và đưa cho bác sĩ điều trị xem để có phương án điều chỉnh liều lượng và thời gian uống thuốc phù hợp. Hãy ghi hết tất cả các loại thuốc kể cả thuốc được kê toa, không được kê toa, thuốc bổ, thực phẩm chức năng, vitamin,... 

Acetaminophen 500mg tương tác với những loại thuốc sau:

• Phenothiazin – thuốc điều trị các vấn đề về thần kinh
• Colestyramin – thuốc giảm cholesterol trong máu
• Thuốc chống động kinh
• Metoclopramide và Domperidone – ngăn cảm giác buồn nôn
• Thuốc chống đông máu

Bên cạnh đó sẽ có những tình trạng sức khỏe của người bệnh làm ảnh hưởng đến hoạt động của thuốc. Hãy thông báo cho bác sĩ biết về tình hình sức khỏe của bản thân để phân bổ thời gian, liều lượng một cách hợp lý nhất.  

Acetaminophen chống chỉ định với các trường hợp sau:

• Bệnh nhân thiếu máu nhiều lần
• Người mẫn cảm và dị ứng với các thành phần trong thuốc
• Thiếu hụt glucose – 6 – phosphate dehydrogenase
• Người mắc các vấn đề về gan, thận. 
• Có tiền sử nghiện rượu.
• Mắc các bệnh lý về tim mạch.

Người bệnh cần lưu ý khi dùng thuốc Acetaminophen?

Người bệnh không nên dùng Acetaminophen nếu đang bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc. Thuốc Acetaminophen không nên sử dụng cho người bị bệnh gan nặng hoặc đang trong giai đoạn chữa trị bệnh gan.

Người bệnh cũng không nên dùng thuốc này mà chưa tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn đã từng bị bệnh gan do rượu (xơ gan) hoặc nếu bạn uống nhiều hơn 3 loại đồ uống có cồn mỗi ngày. Trong trường hợp bị bệnh này, bạn có thể không được chỉ định dùng thuốc Acetaminophen.

Bác sĩ sẽ xác định xem Acetaminophen có an toàn cho bạn sử dụng trong thai kỳ hay không. Bạn không nên tự ý sử dụng Acetaminophen mà không có lời khuyên của bác sĩ nếu bạn đang mang thai. Bên cạnh đó Acetaminophen có thể truyền vào sữa mẹ. Hãy cho bác sĩ của bạn nếu bạn đang cho con bú.

Việc sử dụng thuốc có thể gây chóng mặt, choáng váng hoặc ngất xỉu nên bạn hãy ra khỏi giường từ từ, thả lỏng chân trên sàn vài phút trước khi đứng dậy để tránh các tác dụng phụ do thuốc gây ra.

Người bệnh tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa vì liều lượng được dựa trên tình trạng sức khỏe, cân nặng của bạn, và khả năng đáp ứng điều trị.

Thuốc Acetaminophen nên được sử dụng thận trọng ở trẻ dưới 2 tuổi và người cao tuổi. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cho trẻ.

Bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng bất kỳ thuốc cảm lạnh, dị ứng, đau hoặc thuốc ngủ khác. Acetaminophen (APAP) có trong nhiều loại thuốc kết hợp. Kết hợp một số sản phẩm với nhau có thể khiến cơ thể bạn nhận quá nhiều acetaminophen có thể dẫn đến quá liều gây tử vong. Bạn nên kiểm tra nhãn để xem thuốc có chứa Acetaminophen hoặc APAP không.

Bạn nên tránh uống rượu khi sử dụng Acetaminophen. Rượu có thể làm tăng nguy cơ tổn thương gan trong khi dùng Acetaminophen. Hỏi ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn về chế độ dinh dưỡng phù hợp với việc sử dụng thuốc Acetaminophen.

Acetaminophen là loại thuốc phổ biến, tuy nhiên vẫn cần thận trọng khi sử dụng loại thuốc này. Bạn luôn luôn cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi quyết định sử dụng Acetaminophen trong điều trị.

Bảo quản thuốc theo đúng hướng dẫn in trên nhãn dán của sản phẩm. Tốt nhất tránh để thuốc tiếp xúc trực tiếp với mặt trời hoặc cất giữ ở những nơi ẩm ướt. Nên để ở những nơi thoáng mát, có nhiệt độ trung bình khoảng 25 độ C. 

Hy vọng những thông tin giảng viên trường Cao đẳng Dược TPHCM chia sẻ về thuốc Acetaminophen ở trên đã đã giúp bạn đọc có thêm nhiều kiến thức y khoa hữu ích. Tuy nhiên những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo và không có tác dụng thay thế chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.