Rifampin là thuốc gì? Thuốc Rifampin được sử dụng như thế nào?

Rifampicin là thuốc gì?

Rifampicin có rất nhiều tên biệt dược như rimactan, tubocine, rifadin, eremfat; lyrimpin, meyerifa...

Rifampin là một loại thuốc theo toa kháng khuẩn được sử dụng để điều trị bệnh lao ở người nhiễm HIV. Rifampin cũng là loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội khác của nhiễm HIV.

Rifampicin cũng được dùng để điều trị cho những người mang vi khuẩn Neisseria meningitidis nhưng không có triệu chứng bệnh. Điều trị bằng Rifampin giúp loại bỏ vi khuẩn có trong mũi và họng. Việc sử dụng thuốc rifampicin có thể ngăn ngừa sự lây lan của viêm màng não và các bệnh não mô cầu khác do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra.

Ngoài ra thuốc còn được bác sĩ chỉ định dùng các trường hợp bệnh khác, tuy nhiên chưa được liệt kê ở trên. Nếu người bệnh thắc mắc hãy hỏi trực tiếp bác sĩ chuyên khoa để được giải đáp chính xác.

Thuốc Rifampicin trong điều trị bệnh lao ở người nhiễm HIV

Thuốc Rifampicin được sử dụng như thế nào ở người nhiễm HIV?

Theo các hướng dẫn phòng ngừa và điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội ở người lớn và thanh thiếu niên nhiễm HIV do Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), Viện Y tế quốc gia (NIH) và Hiệp hội y học HIV của Hiệp hội bệnh truyền nhiễm của Mỹ (IDSA-HIV) đã đưa ra các khuyến nghị về việc sử dụng Rifampin liên quan đến HIV để điều trị một số bệnh sau:

• Nhiễm lao khó phát hiện để ngăn ngừa nhiễm trùng tiến đến bệnh lao hoạt động.
• Bệnh lao hoạt động.
• Nhiễm Bartonella (còn gọi là bartonellosis) xảy ra trong hệ thống thần kinh trung ương bị vấn đề nhẹ.
• Nhiễm Bartonella xảy ra ở lớp lót bên trong của tim (endocardium) ở những người bị suy giảm chức năng thận.
• Nhiễm Bartonella khác ở giai đoạn nghiêm trọng.

Các khuyến nghị trên có thể không bao gồm tất cả các cách sử dụng thuốc rifampicin liên quan đến HIV. Điều quan trọng là bạn luôn luôn cần tham khảo ý kiến chuyên gia y tế như bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi bạn sử dụng thuốc rifampicin.

Hướng dẫn sử dụng

Để thuốc đạt hiệu quả cao nhất trong điều trị bệnh thì nên uống khi đói bụng kèm theo với một ly nước  đầy trước 1 – 2 giờ sau bữa ăn hoặc tuân thủ theo đúng chỉ  định của bác sĩ, dược sĩ chuyên khoa.

Khi người bệnh có các tác dụng phụ như buồn nôn cũng không nên dùng thuốc kháng axit với rifamoin vì sẽ làm ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc.

Trường hợp không thể uống thuốc dạng viên nang thì bạn có thể mở nắp viên nang và để phần thuốc bên trong lên một thìa chứa nước sốt táo mềm hoặc thạch và nuốt toàn bộ hỗn  hợp ngay lập tức.

Hãy thông báo với bác sĩ nếu người bệnh có các diễn biến bệnh xấu đi để có cách khắc phục kịp thời.

Liều dùng thuốc Rifampicin

Liều dùng thuốc Rifampicin dành cho người lớn mắc bệnh lao

Đối với dạng thuốc tiêm, dùng 10 mg/kg truyền dịch một lần mỗi ngày. Liều tối đa được sử dụng là 600 mg/ngày.

Đối với dạng thuốc uống, nên dùng 8-12 mg/kg một lần mỗi ngày. Nếu nặng từ 50kg trở lên, dùng thuốc này 600 mg/ngày.

Liều dùng thuốc Rifampicin cho trẻ em mắc bệnh lao

Đối với dạng thuốc tiêm, bạn nên cho trẻ dùng dùng 10 mg/kg truyền dịch một lần mỗi ngày. Liều tối đa được sử dụng là 600 mg/ngày, tương tự liều người lớn.

Đối với dạng thuốc uống thuốc này, bạn 10-20 mg/kg một lần mỗi ngày. Liều tối đa là 600 mg/ngày.

Những lưu ý trước khi sử dụng thuốc Rifampicin

Trước khi dùng Rifampicin, bạn cần cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết nếu bạn bị dị ứng với Rifampicin hoặc bất kỳ loại thuốc nào khác. Bạn cũng nên trao đổi với chuyên gia y tế nếu bạn có các dị ứng khác.

Về bất kỳ điều kiện y tế nào bạn đang hoặc đã có, ví dụ, bệnh tiểu đường hoặc các vấn đề về gan, bạn cũng cần cho bác sĩ biết.

Các bác sĩ cũng cần nắm được thông tin về bất cứ điều gì có thể ảnh hưởng đến khả năng dùng thuốc của bạn, chẳng hạn như khó nuốt thuốc, khó nhớ uống thuốc hoặc bất kỳ tình trạng sức khỏe nào có thể ngăn bạn sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch (IV). Đặc biệt bạn mắc các bệnh lý như: bệnh về tuyến thượng thận, rối loạn chuyển hóa porphyrin, tiểu đường, bệnh gan (ví dụ như xơ gan, vàng da) hoặc viêm hoặc tắc nghẽn đường mật.

Trước khi sử dụng thuốc Rifampicin cần  cho bác sĩ hoặc dược sĩ biết

Người bệnh cũng nên cho bác sĩ biết thông tin về các loại thuốc kê toa và không kê toa khác, vitamin, chất bổ sung dinh dưỡng và các sản phẩm thảo dược mà bạn đang dùng hoặc dự định dùng. Rifampin có thể ảnh hưởng đến cách thức hoạt động của các loại thuốc hoặc sản phẩm khác và các loại thuốc hoặc sản phẩm khác có thể ảnh hưởng đến cách hoạt động của rifampicin. Một số loại thuốc xảy ra tương tác như: Atazanavir, cabazitaxel, darunavir, delavirdine, dronedaron, etravirine, fosamprenavir, lurasidone, nifedipine, praziquantel, ranolazine, saquinavir, tipranavir, chất ức chế thụ thể tyrosine kinase (ví dụ như lapatinib) hoặc voriconazole –  rifampin có thể làm giảm hiệu quả của các thuốc này;

Các giảng viên trường Cao đẳng Y Dược HCM chia sẻ bên cạnh công dụng như trên, người dùng thuốc cũng cần biết về các tác dụng phụ khi sử dụng Rifampicin và làm thế nào khi bạn gặp những triệu chứng không mong muốn đó.

Thuốc Rifampicin có thể gây ra những tác dụng phụ phổ biến như: làm đỏ màu nước tiểu, chảy mồ hôi, hiếm gặp như cúm (sốt, ớn lạnh, nhức đầu, đau nhức cơ bắp), nhiễm trùng đường ruột nặng, tưa miệng, nhiễm trùng nấm men. Ngoài ra sẽ còn có các tác dụng phụ khác mà chưa được liệt kê ở trên. Tuy nhiên người bệnh  nên đến cơ sở y tế gần nhất khi có các triệu chứng phản ứng thuốc như: phát ban da, sốt, sưng cổ họng, môi, lưỡi… để được xử lý nhanh chóng, kịp thời.

Thuốc Rifampicin có thể bài tiết vào trong sữa mẹ và ít nhiều sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ nhỏ đang trong giai đoạn bú mẹ.  Do đó nên cân nhắc lợi ích của việc dùng thuốc Amitriptylin trước khi dùng nếu đang trong thời gian nuôi con bằng sữa mẹ.

Bảo quản thuốc Rifampicin ở nhiệt độ phòng, tránh ẩm, tránh ánh sáng. Bạn không bảo quản thuốc trong phòng tắm hay trong ngăn đá. Tuy nhiên tốt nhất nên đọc tờ hướng dẫn bảo quản để bảo quản đúng cách nhất.

Bên cạnh đó sẽ có những loại thực phẩm tương tác với thuốc Rifampicin nên tốt nhất không nên uống rượu trong thời gian sử dụng thuốc. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có lời hướng dẫn chính xác nhất.

Chống chỉ định dùng thuốc trong các trường hợp mẫn cảm hoặc quá dị ứng với các thành phần của thuốc.

Những thông tin cung cấp trên không thể thay cho lời khuyên từ chuyên gia y tế. Trước khi bạn bắt đầu dùng rifampicin, hãy tham khảo ý kiến từ bác sĩ hoặc dược sĩ. Bên cạnh đó, bạn nên Rifampin theo đúng hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ như về liều lượng, thời gian sử dụng.