Bạch hầu thanh quản: Khái niệm, nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa

Bệnh bạch hầu thanh quản chính là căn bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có giả mạc ở các tuyến hạnh nhân, hầu họng, mũi, thanh quản.. Bệnh có thể xuất hiện ở bề mặt da hoặc những vùng niêm mạc khác như kết mạc mắt, niêm mạc bộ phận sinh dục.

Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên thường gặp nhất ở trẻ từ 2 – 7 tuổi và gọi là bạch hầu thanh quản ở trẻ em. Nguồn lây chủ yếu là người bệnh sang người lành khi tiếp xúc trực tiếp nói chuyện, ho hắt hơi... 

Dù ở lứa tuổi nào khi mắc bệnh bạch hầu thanh quản nếu không được điều trị sớm đều có nguy cơ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm về tim mạch, thận, thần kinh hoặc nghiêm trọng hơn sẽ làm tắc đường hô hấp đến hôn mê, dẫn đến tử vong khi không được cấp cứu nhanh chóng.

Nguyên nhân gây ra bệnh bạch hầu thanh quản

Nguyên nhân chính gây ra bạch hầu thanh quản là do vi khuẩn bạch hầu Corynebacterium diphtheriae.

Các vi khuẩn bạch hầu là một trực khuẩn gram dương có tính hiếu khí và không di động. Khi vi khuẩn sản xuất được ngoại độc tố khi chính bản vi khuẩn này sẽ bị nhiễm một loại virus đặc biệt gọi là thực khuẩn bào. 

Nếu soi dưới dạng kính hiển vi thi các vi khuẩn bạch hầu có hình dạng mảnh giống dùi trống hoặc hình que và xếp như hình hàng rào.

Có 3 dạng của vi khuẩn bạch hầu là gravis, intermedius và mitis theo thứ tự khả năng gây bệnh giảm dần. Tuy rằng cả 3 dạng đều có khả năng sinh ra độc tố nhưng gravis là dạng gây ra thể bệnh nghiêm trọng nhất.

Các đối tượng nguy cơ của bệnh bạch hầu bao gồm:

• Có điều kiện sống không đủ vệ sinh, đông đúc. 
• Có tiền sử mắc viêm da cơ địa. 
• Người không tiêm phòng vắc-xin bạch hầu.
• Người di chuyển tới nơi đang có dịch bệnh

Triệu chứng nhận biết bệnh bạch hầu thanh quản

Thường thì sau khoảng từ 2 – 5 ngày cơ thể bị nhiễm bệnh thì các dấu hiệu bạch hầu thanh quản sẽ bắt đầu xuất hiện. Một số các triệu chứng dễ nhận biết như:

• Sốt theo từng cơn kèm theo cơ thể ớn lạnh.
• Trẻ em mắc bệnh thường có cảm giác khó chịu và quấy khóc hoặc có thể bỏ bú.
• Khó thở hoặc thở nhanh, đối với những trẻ đang trong độ tuổi bú sữa thì sẽ càng khó thở và khi bú trẻ cần dừng lại để thở.
• Chảy nước mũi kèm theo ho.
• Các hạch ở cổ sưng lên.
• Tiếng nói nghe khàn khàn.
• Vùng họng hình thành nên một màng màu xám dày.

Bạch hầu thanh quản là một trong những căn bệnh có diễn biến phát triển nhanh và cực kỳ gây ra nhiều nguy hiểm cho người bệnh. Vì như mọi người đã biết rằng thanh quản là nơi hẹp nhất của đường thở nên nếu hình thành màng giả mạc phát triển ở đây thì sẽ gây ra tắc nghẽn đường thở nếu không xử lý nhanh chóng có thể dẫn đến hôn mê hoặc nguy hiểm hơn là tử vong.

Cho nên để đảm bảo sức khỏe thì ngay khi thấy có các triệu chứng nghi ngờ mắc bạch hầu thanh quản thì người bệnh nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Con đường lây nhiễm của bệnh bạch hầu thanh quản

Các giảng viên ngành Điều dưỡng của nhà trường chia sẻ vi khuẩn bạch hầu nguyên nhân gây ra bạch hầu thanh quản có thể lây lan qua con đường như:

• Các giọt bắn trong không khí: Khi người bệnh mắc bạch hầu thanh quản hắt hơi hoặc ho sẽ làm các giọt mang vi khuẩn ra bên ngoài không khí và những người xung quanh hít phải vi khuẩn bạch cầu.
• Sử dụng chung vật dụng cá nhân bị nhiễm bệnh: Bệnh bạch hầu hoàn toàn có thể cư trú và lây lan ở những vật dụng dùng chung như đồ chơi, khăn  mặt….
• Có tiếp xúc với các vi khuẩn gây bệnh bạch cầu bằng cách chạm vào vết thương đã từng bị nhiễm trùng.
• Những đồ gia dụng đã bị ô nhiễm, tuy nhiên trường hợp này khá hiếm khi bệnh bạch hầu lây lan trên các vật dụng bị nhiễm vi khuẩn bạch hầu.
• Người đã bị nhiễm vi khuẩn bạch hầu thanh quản mà chưa được điều trị thì có thể lây nhiễm cho những người không mắc bệnh xung quanh trong khoảng 6 tuần ngay cả khi chưa xuất hiện các triệu chứng.

Các biện pháp điều trị bạch hầu thanh quản

Bạch hầu thanh quản là bệnh lý nguy hiểm nên ngay khi người bệnh đến các cơ sở y tế sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện một số kỹ thuật như xét nghiệm nhanh vi khuẩn bạch hầu nhờ vào nhuộm soi gram, cấy và định danh vi khuẩn…

Từ đó dựa vào kết quả của các kỹ thuật chẩn đoán của người bệnh và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp với thể trạng người bệnh.  Trước đó người bệnh cũng nên tìm hiểu về thuốc cần trong điều trị bệnh. Một số các phương pháp điều trị như như:

Thuốc kháng độc tố

Các loại chống độc tố bạch cầu sẽ được tiêm vào tĩnh mạch hoặc tiêm bắp để trung hòa độc tố bạch hầu đã lưu hành trong cơ thể.  Tuy nhiên trước khi uống thuốc kháng độc tố sẽ cần thực hiện các xét nghiệm dị ứng da nhằm hạn chế tới mức tối đa các phản  ứng với thuốc xảy ra. 

Khi gặp phải các trường hợp tương tác thuốc thì đầu tiên cần giải mẫn cảm với thuốc kháng độc tố sau dần sẽ dùng  với liều nhỏ thuốc kháng độc tố và khi đã quen tăng dần liều.

Điều trị bằng thuốc kháng sinh

Thuốc kháng sinh sẽ có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn trong cơ thể, kháng viêm làm sạch nhiễm trùng. Việc dùng thuốc kháng sinh cần theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa để kết thúc quá trình điều trị được hiệu quả và ít xảy ra tác dụng phụ.

Thực hiện bóc tách giả mạc

Các trường hợp mắc bạch hầu thanh quản đã có dấu hiệu bít tắc đường hô hấp thì sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện bóc tác giả mạc để thông đường hô hấp.

Hiện nay cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh bạch hầu thanh quản là tiêm vắc-xin. Vắc-xin bạch hầu thường được kết hợp với vắc-xin uốn ván và ho gà (ho gà). Vắc-xin ba trong một được gọi là vắc-xin bạch hầu, uốn ván và ho gà. Tuy nhiên sau khi tiêm vắc xin bạch hầu có thể xảy ra một số tác dụng phụ như: trẻ có thể bị sốt nhẹ, quấy khóc, buồn ngủ hoặc đau tại chỗ tiêm sau khi tiêm vắc-xin. 

Trên đây là những chia sẻ về bệnh bạch hầu thanh quản. Nếu vẫn còn thắc mắc cần giải đáp, bạn có thể liên hệ ngay với các bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn chính xác, rõ ràng. Những thông trên chỉ mang tính chất tham khảo và không có tác dụng thay thế chỉ định của bác sĩ.