Bệnh lao phổi là gì?
Lao phổi là một bệnh truyền nhiễm, lây nhiễm qua đường không khí và phá hủy các mô cơ thể. Vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra bệnh lao. Lao phổi xảy ra khi M. tuberculosis tấn công phổi. Tuy nhiên, nó có thể lây lan từ đó đến các cơ quan khác. Lao phổi có thể chữa được với chẩn đoán sớm và điều trị bằng kháng sinh.
Lao phổi gây ra bởi vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis
Tiếp xúc với M. tuberculosis không có nghĩa là bạn sẽ bị bệnh. Những người mắc bệnh lao tiềm ẩn không truyền nhiễm và không có triệu chứng vì hệ thống miễn dịch của họ đang bảo vệ họ khỏi sự tấn công của vi khuẩn. Nhưng bệnh lao tiềm ẩn có thể phát triển thành bệnh lao hoạt động. Hầu hết những người có mầm bệnh có nguy cơ mắc bệnh lao lên tới 15% . Nguy cơ có thể cao hơn nhiều nếu bạn có các điều kiện làm tổn hại hệ thống miễn dịch, ví dụ như nhiễm HIV.
Bệnh lao phổi nguy hiểm như thế nào?
Lao phổi bùng phát và lây lan rộng rãi như một bệnh dịch trong thế kỷ 18 và 19 ở Bắc Mỹ và Châu Âu. Sau khi phát hiện ra các loại kháng sinh như streptomycin và đặc biệt là isoniazid, cùng với mức sống được cải thiện, các bác sĩ đã có thể điều trị và kiểm soát sự lây lan của bệnh lao tốt hơn.
Kể từ đó, bệnh lao đã suy giảm ở hầu hết các quốc gia công nghiệp hóa. Tuy nhiên, bệnh lao vẫn nằm trong top 10 nguyên nhân gây tử vong trên toàn thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), với ước tính 95% chẩn đoán bệnh lao cũng như tử vong liên quan đến bệnh lao xảy ra ở các nước đang phát triển. Nếu không được điều trị, căn bệnh này có thể gây ra các biến chứng đe dọa tính mạng như tổn thương phổi vĩnh viễn.
Đây là căn bệnh nguy hiểm bởi lẽ lao phổi dễ lây lan qua không khí. Bạn có thể bị nhiễm M. tuberculosis sau khi hít thở không khí do người mắc bệnh lao. Đây có thể là không khí từ các hoạt động như: ho, hắt xì, cười hay ca hát.
Các vi trùng có thể ở trong không khí trong vài giờ. Bạn có thể hít phải chúng ngay cả khi người nhiễm bệnh không ở trong phòng. Nhưng thường thì bạn phải gần gũi với người bị bệnh lao trong một thời gian dài mới bị nhiễm vi khuẩn lao.
Điều trị lao tiềm ẩn và lao phổi
Điều quan trọng là phải điều trị bệnh lao tiềm ẩn ngay cả khi bạn không có triệu chứng. Bạn vẫn có thể mắc bệnh lao phổi trong tương lai. Bạn có thể chỉ cần sử dụng một loại thuốc lao nếu bạn bị bệnh lao tiềm ẩn.
Nếu bạn bị lao phổi, bạn có thể sẽ cần dùng các loại thuốc điều trị trong sáu tháng hoặc lâu hơn để có kết quả tốt nhất.
Các loại thuốc trị lao phổ biến nhất là:
- Isoniazid
- Pyrazinamid
- Ethambutol (Myambutol)
- Rifampin (Rifadin)
Ngừng điều trị hoặc bỏ qua liều có thể làm cho lao phổi kháng thuốc, dẫn đến MDR-TB. Bạn có thể lên lịch uống thuốc để không bỏ lỡ một liều thuốc nào. Dưới đây là một số mẹo giúp bạn nhớ uống thuốc:
- Uống thuốc ở cùng một thời điểm trong mỗi ngày.
- Ghi lại trên lịch của bạn mỗi ngày để cho thấy rằng bạn đã uống thuốc.
- Nhờ ai đó nhắc nhở bạn uống thuốc mỗi ngày.
Trong quá trình điều trị, bạn sẽ không cần phải đến bệnh viện trừ khi bạn không thể dùng thuốc tại nhà hoặc có phản ứng xấu với việc điều trị.
Phát hiện sớm để điều trị bệnh lao phổi
Tuy nhiên để bảo vệ mọi người xung quanh thì bạn cần ở nhà và tránh tiếp xúc gần gũi với người khác. Bác sĩ sẽ cho bạn biết khi nào bạn không còn truyền nhiễm và có thể tiếp tục sinh hoạt như bình thường.
Cách phòng chống bệnh lao phổi
Có thể khó tránh khỏi việc mắc bệnh lao nếu bạn làm việc trong môi trường có những người mắc bệnh lao thường xuyên hoặc nếu bạn đang chăm sóc một người bạn hoặc thành viên gia đình bị bệnh lao.
Sau đây là một số mẹo để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh lao phổi:
- Trang bị kiến thức về phòng chống bệnh lao n
- Tránh tiếp xúc gần gũi với người bị bệnh lao.
- Giữ không khí trong phòng thông thoáng
- Che mặt bằng mặt nạ để bảo vệ chống lại bệnh lao
Bất cứ ai tiếp xúc với bệnh lao nên được kiểm tra, ngay cả khi họ không có triệu chứng. Nếu bạn nghi ngờ mình mắc bệnh lao, bạn nên đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị kịp thời.