Nguyên nhân gây ra tình trạng không dung nạp Lactose
Bệnh không dung nạp Lactose là tình trạng người ăn hoặc uống các sản phẩm từ sữa mà không thể tiêu hóa hoàn toàn đường trong sữa. Điều này sẽ dẫn đến tình trạng tiêu chảy, đầy hơi sau khi ăn uống các sản phẩm từ sữa. Mặc dù những triệu chứng của bệnh không dung nạp lactose ít gây ảnh hưởng đến sức khẻ những sẽ gây cảm giác khó chịu cho người bệnh.
Nguyên nhân chính của tình trạng này là do sự thiếu hụt lactase - một loại enzyme được sản xuất trong ruột non của người làm cho cơ thể không dung nạp lactase. Tuy nhiên nhiều trường hợp có nồng độ lactase thấp nhưng vẫn có thể dung nạp lactose.
Đa phần những người không dung nạp lactose sẽ kiểm soát tình trạng bệnh mà không cần phải từ bỏ những sản phẩm từ sữa.
Người mắc các bệnh lý về đường tiêu hóa như bệnh Crohn, bệnh Celiac (bệnh lý về đường tiêu hóa dẫn đến phá hủy thành ruột non dẫn đến sự cản trở hấp thu chất dinh dưỡng từ thức ăn) gây viêm hoặc chấn thương ruột non làm giảm đi lượng lactase sẵn có.
Cũng có những trường hợp mắc chứng không dung nạp lactose bẩm sinh từ khi mới sinh ra.
Bên cạnh đó còn có một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh không dung nạp lactose như:
- Tuổi cao: Người càng lớn tuổi thì dễ có nguy cơ mắc tình trạng không dung nạp lactose.
- Chủng tộc: Người da đen, Châu A, Mỹ Ấn, Tây Ban NHa sẽ có nguy cơ mắc bệnh lớn hơn các khu vực, chủng tộc khác.
- Trẻ sinh non: Những trẻ sinh non sẽ có khả năng giảm nồng độ lactase vì enzyme này tăng lên trong bào thai muộn ở tam cá nguyệt thứ ba.
- Người có tiền sử mắc các bệnh lý ảnh hưởng đến ruột non.
- Do người bệnh đang điều trị ung thư như chữa ung thư vùng bụng, mắc các biến chứng tiêu hóa do hóa trị… sẽ có nguy cơ mắc chứng không dung nạp lactose.
Ngoài ra sẽ còn có nhiều nguyên nhân và yếu tố khác làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh không dung nạp lactose mà chưa được liệt kê ở trên. Nếu người bệnh thắc mắc hãy liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được giải đáp chi tiết.
Dấu hiệu nhận biết tình trạng không dung nạp lactose
Sau khi ăn các sản phẩm làm từ sữa thì những triệu chứng không dung nạp lactose sẽ xuất hiện như:
- Tình trạng đau dạ dày.
- Bị chuột rút.
- Bụng bị đầy hơi.
- Buồn nôn hoặc nôn mửa.
- Bị tiêu chảy.
Còn đối với trẻ nhỏ sẽ xuất hiện các triệu chứng không dung nạp lactose như:
- Bị tiêu chảy có xuất hiện bọt.
- Trẻ bị chậm phát triển hơn so vớ bạn bè đồng trang lứa.
- Kèm theo nôn mửa hoặc buồn nôn.
- Xuất hiện tình trạng viêm da do hăm tã
Danh mục về triệu chứng nhận biết bệnh không dung nạp lactose chưa được liệt kê đầy đủ. Do đó để tình trạng bệnh không gây ảnh hưởng đến sức khỏe thì người bệnh nên chú ý ngay khi có dấu hiệu bất thường nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị đúng cách, hiệu quả.
Kỹ thuật chẩn đoán bệnh không dung nạp lactose
Dựa trên các triệu chứng lâm sàng của bệnh không dung nạp Lactose thì bác sĩ sẽ chỉ định bạn thực hiệc các xét nghiệm để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh như:
- Xét nghiệm dung nạp Lactose: sử dụng đo lường phản ứng của cơ thể người bệnh với chất lỏng có chứa hàm lượng lactose cao. Sau khoảng 2 giờ uống chất lỏng thì sẽ tiến hành lấy máu của người bệnh để đo lượng glucose trong máu. Trường hợp mức glucose không tăng thì đồng nghĩa với việc cơ thể người bệnh không thể tiêu hóa hóa và hấp thu được đúng cách lactose.
- Xét nghiệm hơi thở hydro: đo hydrogen trong hơi thở nhằm phát hiện triệu chứng của tiêu hóa. Trường hợp người có vi khuẩn, vi khuẩn kị khí ở đại tràng để có khả năng tạo ra hydro. Xét nghiệm sẽ được bắt đầu bằng cách: Ban đầu bệnh nhân thổi vào và lấp đầy một quả bóng với một hơi thở của không khí. Nồng độ hydro được đo trong một mẫu hơi thở được lấy ra từ quả bóng. Sau đó cho người bệnh ăn một lượng nhỏ đường thử (lactose, sucrose, sorbitol, fructose, lactulose, vv tùy thuộc vào mục đích của xét nghiệm). Các mẫu hơi thở bổ sung được thu thập và phân tích hydro mỗi 15 phút trong tối đa năm giờ.
- Kiểm tra độ axit phân: Đối với trẻ không dung nạp lactose mà không thể sử dụng các xét nghiệm ở trên thì bạn có thể sử dụng xét nghiệm độ axit của phân.
Các biện pháp điều trị bệnh không dung nạp Lactose
Khi đã có kết quả chẩn đoán bệnh và nắm được mức độ không dung nạp Lactose thì người bệnh cần thực hiện các biện pháp như:
- Tránh uống sữa hoặc các chế phẩm từ sữa.
- Chỉ nên sử dụng một phần nhỏ các sản phẩm từ sữa trong bữa ăn hàng ngày.
- Nên chọn lựa các sản phẩm kem và sữa có chứa ít lactose.
Có rất ít những người mắc tình trạng không dung nạp Lactose nghiêm trọng đến mức phải bỏ hoàn toàn những sản phẩm từ sữa và cảnh giác các loại thực phẩm không dùng thuốc hoặc các loại thuốc có chứa lactose.
Xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp
Khi hạn chế dùng các sản phẩm từ sữa thì người bệnh có thể bổ sung thêm canxi từ những loại thực phầm khác như:
- Súp lơ xanh.
- Bánh mì và nước ép hoặc các sản phẩm tăng cường canxi.
- Cá hồi.
- Các sản phẩm như sữa đậu nành, sữa gạo.
- Cam.
- Rau chân vịt.
- Các sản phẩm như trắng, gan, sữa chua.
Hạn chế các sản phẩm từ sữa
Các cách thay đổi chế độ ăn uống để giảm thiểu các triệu chứng không dung nạp đường sữa bao gồm:
- Lựa chọn khẩu phần sữa ít: Nhấp 1 lượng nhỏ sữa, khi khẩu phần càng nhỏ thì càng ít gây ra các vấn đề về đường tiêu hóa.
- Uống sữa kèm với những thực phẩm khác: Như vậy sẽ làm chậm đi quá trình tiêu hóa và giảm thiếu các triệu chứng không dung nạp Lactose.
- Mua các sản phẩm ít hoặc không có lactose.
- Sử dụng những loại men tiêu hóa. Người bệnh có thể uống thuốc ngay trước bữa ăn hoặc nhỏ giọt thuốc vào vào hộp sữa. Tuy nhiên nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có lời khuyên dùng loại men tiêu hóa phù hợp với tình trạng sức khỏe.
Sử dụng thuốc thay thế
Biện pháp này cũng có thể giúp cơ thể người bệnh tiêu hóa lactose. Probiotic thường được xem là biện pháp an toàn và nên thử nếu các phương pháp khác không giúp ích.
Trên đây là những thông tin cơ bản về bệnh không dung nạp Lactose, hy vọng nó sẽ hữu ích cho bạn đọc. Tuy nhiên những thông tin ở trên chỉ mang tính chất tham khảo, nếu người bệnh thắc mắc gì hãy hỏi bác sĩ để được giải đáp chi tiết nhất.