Chắp mắt là gì? Cách điều trị nào hiệu quả khi bị chắp mắt?

Mụn chắp thường lành tính và dễ dàng chữa khỏi nếu phát hiện sớm, tuy nhiên có những mụn có thể gây cho bạn khó chịu vì cảm giác xốn hay cộm mắt. Bệnh nhân khó chịu khi nhìn, ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt. Mụn chắp có thể xuất hiện một hoặc nhiều mụn nhọt nhỏ tại vị trí mi mắt. 

Cách để nhận biết chắp và lẹo?

Chắp mắt là gì?

Chắp mắt có triệu chứng khá giống bệnh lẹo mắt, là một u hạt xuất phát từ tuyến của sụn mi bị bít tắc. Tình trạng mí mắt trên hoặc mí mắt dưới bị nổi mụn và sưng do tuyến bã nhờn bị tắc nghẽn. Chắp rất thường gặp và có nhiều dạng, tuy nhiên có 2 dạng chính bao gồm chắp bên trong và chắp bên ngoài. Đã có rất nhiều trường hợp bị đa chắp, nghĩa là có rất nhiều đầu chắp trên một mí mắt hay cả hai mi, thậm chí hai mắt đều có chắp.

Chắp là một u hạt xuất phát từ tuyến của sụn mi bị bít tắc xảy ra do tuyến nhờn mebomius trên mí mắt bị tắc và viêm nhiễm

Cách để nhận biết chắp và lẹo

Lẹo (hordeolum)

•  Sưng đỏ và khá đau ở mi mắt 

• Thường tạo thành nốt sưng đỏ vừa phải ở giữa mí mắt.

• Có cảm giác cộm như có sạn trong mắt

• Nhạy cảm với ánh sáng. Chảy nước mắt và rỉ dịch. 

• Cảm giác như có dị vật ở mắt, bị mưng mủ ở chỗ hóa cứng, ít lâu sau áp-xe vỡ ra, chảy mủ

Chắp (chalazion):

• Chắp mắt thường sưng to hơn lẹo nhưng thường là ít đau và có thể là không đau.

• Đôi khi, chắp có thể sưng to đến mức trông như một u lớn che hết tầm nhìn của mắt.

• Sau vài ngày chắp mắt sẽ xẹp xuống chỉ còn khối tròn không đau, lớn dần trên mi mắt thành một khối màu đỏ, xám dưới kết mạc thường tự khỏi sau vài tháng.

Triệu chứng của chắp mắt

Bên ngoài là nốt đỏ hơi cứng ở mi mắt, có kích thước cỡ hạt đậu, chắp bên trong thường kín đáo hơn nốt u nằm ở mặt trong của mi mắt khi lật mi ra chúng ta có thể nhìn thấy được. 

Khi bị bệnh chắp mắt, bạn sẽ cảm nhận được sự khó chịu  ở bề mặt kết mạc của mi mắt, sưng, đau, đỏ, khó chịu. Bệnh sẽ tự khỏi sau vài tuần chữa trị. 

Ngoài ra, các triệu chứng kèm theo của chắp mắt bao gồm các triệu chứng như:

• Chảy nước mắt nhiều

• Thị lực giảm hoặc mất thị lực

• Nhạy cảm với ánh sáng, thấy khó chịu với ánh sáng mạnh.

Chắp thường ở xa bờ mi hơn lẹo, nổi to hơn và không gây đau. Lẹo được tạo thành do sự nhiễm trùng ở các nang lông mi nên thường xuất hiện gần bờ mi, đỏ và đau. Dù chắp mắt có thể tự khỏi và ít nghiêm trọng như lẹo mắt nhưng người bệnh vẫn nên đi khám nếu như cảm thấy khó chịu khi thị lực bị cản trở hoặc mất thị lực do chắp mắt quá lớn gây ra.

Nguyên nhân nào gây ra chắp mắt?

• Nguyên nhân của chắp là do bị nghẽn tuyến bã nhờn mí mắt 

• Bệnh chắp mắt gây đau nhức bờ mi

• Chắp mắt tạo thành có nốt u hoặc chỗ cộm trên mí

• Do bụi bẩn hoặc vệ sinh kém khiến tuyến dầu bị nghẽn lâu ngày dẫn đến chắp mắt.

• Tay không sạch sẽ chạm vào mí mắt có thể là nguyên nhân tăng nguy cơ bị chắp mắt 

• Có tiền sử bị chắp mắt trước đó

Bệnh chắp mắt có thể bị ở bất kỳ ai đặc biệt là trẻ em vì thường dùng tay dụi mắt. 

Những phương pháp nào dùng để điều trị chắp mắt hiệu quả?

Chắp mắt hầu hết đều vô khuẩn, do đó dùng kháng sinh không có tác dụng gì. Điều trị chắp mắt chúng ta có thể dùng biện pháp chườm nóng nhằm giảm đau với các tổn thương sớm. Tuy nhiên, nếu chắp ở mi nằm sâu trong sụn thì phải chích phải nạo thật sạch các chất nhầy để tránh tái phát. 

Xông mắt bằng lá trầu không giã nát ngâm vào nước nóng và hơ mắt với khoảng cách 10cm để làm giảm các triệu chứng đau nhức, cộm mắt

Nước ấm có tác dụng giúp đẩy nhanh quá trình chữa lành chắp mắt

Còn trường hợp khi bạn bị chắp mắt tái phát nhiều lần thì cần thiết phải lấy khối chắp sau chích để làm xét nghiệm giải phẫu bệnh lý. Đặc biệt là ở người lớn tuổi, cần xét nghiệm mô bệnh học để loại trừ các bệnh khác về mắt.

Bạn nên dùng túi chườm ấm đặt lên mí mắt để giúp mở lỗ chân lông và giảm tình trạng tắc nghẽn các tuyến dầu. Giữ nguyên túi chườm trong 10 phút và nên chườm 4 lần mỗi ngày.

Nếu cần thiết, bác sĩ có thể cho bạn dùng loại thuốc nhỏ mắt chứa steroid kháng viêm hoặc chứa kháng sinh.

Những thói quen sinh hoạt giúp bạn kiểm soát bệnh chắp mắt

Khi bị lên chắp mắt các bạn cần chú ý những việc sau:

• Không được trang điểm mắt hoặc soi gương thường xuyên cho đến khi mụn lẹo ở mí mắt đã lành hẳn. 

• Nếu bị chắp mắt thì tốt nhất nên tạm ngừng sử dụng kính áp tròng.

• Rửa tay sạch sẽ trước khi bạn chườm ấm cho mắt ngày 3-6 lần/ngày 

• Có thể sử dụng dung dịch muối loãng ấm thay vì nước ấm, dùng một miếng vải sạch hoặc miếng gạc làm ẩm sau đó đặt miếng nén trên mắt sau khi đã nhắm mắt cho đến khi miếng nén bắt đầu mát (khoảng là 5-10 phút)

• Tốt nhất bạn nên để cho những nốt lẹo và chắp trên mí mắt tự vỡ, tuyệt đối không được ép hoặc nặn chúng vì sẽ gây tổn thương lan rộng hoặc tái phát, để lại sẹo xấu gây mi quặp, rất khó điều trị về sau.

• Có thể sử dụng thuốc mỡ để điều trị chắp mắt, lẹo mắt theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc dùng phải là mới sử dụng, không dùng thuốc hết hạn sử dụng.

• Nên thoa một lớp mỏng thuốc mỡ trên mí mắt trước khi đi ngủ.

• Nếu là người thường xuyên có công việc phải trang điểm, cần tẩy trang cho mắt sạch sẽ hàng ngày, thay mascara ít nhất mỗi 6 tháng/ lần\\\\. Hạn chế dùng phấn trang điểm mắt

• Đeo kính râm mỗi khi đi đường để tránh khói bụi, ô nhiễm

• Không dụi, chà mắt vì có thể gây kích ứng mắt và nhiễm khuẩn lây lan. 

• Tốt nhất bạn nên dùng riêng khăn tắm, khăn mặt và đồ trang điểm mắt để không bị lây lan vi khuẩn từ người khác vào mắt

• Luôn giữ cho mặt, da đầu, lông mày và tay sạch sẽ

• Khi thấy mắt bị có vật cản, cộm mắt và khó chịu có tình trạng viêm hoặc nhiễm khuẩn mí mắt, thì cần đi khám xem bị bệnh gì để được điều trị kịp thời. 

• Nếu thấy triệu chứng chắp mắt không thuyên giảm khi sử dụng thuốc nhỏ mắt hoặc kháng sinh được kê toa thì cần đi khám lại ngay

Bạn nên đi khám mắt khi bị cộm, đỏ hoặc nổi u nhọt trên mí mắt

Theo bác sĩ Võ Hạnh Nguyên giảng dạy tại trường Cao đẳng Y Dược Sài Gòn, bệnh chắp mắt có thể được điều trị khỏi bằng các loại thuốc kháng sinh và kháng viêm phù hợp. Tuy nhiên, người bệnh không nên tự ý sử dụng mà cần làm theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối cần tránh bất cứ các can thiệp tự ý lên mắt vì có nguy cơ làm nhiễm trùng vết thương. lan rộng hơn. 

Chắp và lẹo mắt tuy là căn bệnh lành tính và chỉ lên nhỏ ngoài da nhưng nếu  như chúng ta không chú ý và kịp thời chữa lành thì bệnh nhỏ có thể dần trở nên nghiêm trọng, gây ra những hệ lụy không đáng có. Vì thế để đảm bảo có đôi mắt sáng khỏe không nhiễm khuẩn các bạn nên chăm sóc sức khỏe vùng mắt và cơ thể thật cẩn thận và an toàn.