Nguyên nhân nào gây ra bệnh gan nhiễm mỡ? Điều trị bệnh như thế nào?

Gan là tạng lớn thứ 2 trong cơ thể người. Có nhiệm vụ xử lý tất cả những gì cơ thể con người dung nạp vào cơ thể và đồng thời sẽ có chức năng lọc các chất độc có trong máu ra bên ngoài. Tuy nhiên chức năng gan sẽ bị ảnh hưởng nếu trong gan có chứa nhiều lượng mỡ.  Gan có cách tạo ra các tế bào mới thay thế cho các tế bào cũ bị tổn thương và tự phục hồi nhưng nếu liên tục có các tác nhân gây hại cho gan thì tổ chức xơ sẽ hình thành và tạo nên bệnh xơ gan.

Gan nhiễm mỡ là tình trạng mỡ bị tích tụ quá nhiều ở trong gan. Ở một người bình thường thì lượng mỡ trong gan chỉ chiếm từ 2 – 4% trọng lượng của gan – lượng mỡ trong gan rất thấp. Tuy nhiên đối với những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ thì ít nhất sẽ chiếm từ 5 – 10% trọng lượng của gan.

Nguyên nhân gây ra bệnh gan nhiễm mỡ

Hiện nay, gan nhiễm mỡ đang ngày càng phổ biến. Bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Trên thực tế thì có rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra bệnh lý này, một số người mắc bệnh là do sử dụng quá nhiều rượu bia, một số người mắc bệnh nhưng không phải vì dùng rượu. Cụ thể như:

Mắc bệnh gan nhiễm mỡ do rượu

Rượu, bia chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ.

Do khi rượu, bia được đưa vào cơ thể thì sẽ làm ảnh hưởng đến việc tiêu hủy lipid ở các mô ngoại biên và đồng thời gia tăng lượng acid béo tự do từ mô mỡ đến gan tăng tích lũy triglyceride tại gan.

Hiểu một cách đơn giản hơn là chất cồn có chứa trong rượu, bia sẽ làm cho tế bào Kupffer (đại thực bào nằm ở xoang gan) bị kích hoạt do đó sẽ làm gián đoạn quá trình oxy hóa acid béo và làm tăng lên lượng tích lũy, giảm ly giải chất béo, gây ra mỡ hóa tế bào gan.

Gan nhiễm mỡ do có tiền sử mắc các bệnh lý khác

Một số các bệnh lý rối loạn chuyển hóa như béo phì, tiểu đường, tăng lipid máu… sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm mỡ cao.

Các nguyên nhân khác gây ra gan nhiễm mỡ

Lối sống thiếu lành mạnh, ăn uống thường xuyên các thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, đồ đóng hộp, đồ ăn nhanh, chất bột đường… gây tích tụ mỡ ở trong gan. Cùng với đó lối sống lười vận động hàng ngày khiến cho chất béo tích tụ không được giải phóng thông qua các hoạt động thể chất và gây ra nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ.

Do yếu tố di truyền

Nếu bạn ở trong gia đình có người mắc tình trạng béo phì và gan nhiễm mỡ thì có khả năng cao bạn cũng sẽ mắc phải tính trạng này.

Lạm dụng thuốc

Viếc sử dụng một số loại thuốc corticoid, thuốc chống lao, thuốc giảm cân… dài ngày, dùng không đúng cách hoặc quá lạm dụng có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ. Tốt nhất nên dùng đúng theo liều lượng, thời gian mà bác sĩ chỉ định.

Người béo phì, béo bụng

Khi cơ thể người trọng lượng cơ thể quá lớn sẽ hình thành nhiều khối mỡ. Lúc này các axit béo trong cơ thể và gan sẽ hợp thành triglyceride. Do tốc độ hợp thành các protein cao hơn tốc độ bài tiết của lipoprrotein, các chất béo dư sẽ tích tụ trong tế bào gan hình thành gan nhiễm mỡ.

Người thức khuya

Gan của cơ thể con người sẽ hoạt động vào khoảng 23 giờ đêm – 3 giờ sáng. Do đó những người thường xuyên thức đêm không có thời gian dành cho gan nghỉ ngơi thì sẽ phải chịu áp lực lớn hơn.

Ngoài ra còn có các nguyên nhân, yếu tố khác làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ khác chưa được liệt kê ở trên. Bạn đọc tham khảo thêm ý kiến bác sĩ để có thêm nhiều thông tin chi tiết về bệnh gan nhiễm mỡ.

Triệu chứng nhận biết của bệnh gan nhiễm mỡ

Thường thì những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không có các triệu chứng nổi bật vì do tình trạng lắng đọng mỡ xảy ra tại gan nên bệnh nhân dễ bị nhầm lẫn với tình trạng sức khỏe khác. Đa phần thì chỉ phát hiện được gan nhiễm mỡ khi tiến hành xét nghiệm kiểm tra chỉ số men gan ALT, AST, GGT tăng cao.

Các dấu hiệu mắc bệnh gan nhiễm mỡ dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác người bệnh không được chủ quan như:

• Cơ thể người bệnh thường xuyên thấy mệt mỏi.
• Có cảm giác đau tức ở vùng gan bờ sườn bên phải.
• Da đổi màu vàng kèm theo các triệu chứng buồn nôn, chán ăn.
• Xuất hiện rối loạn tâm thần, mất tập trung.

Các triệu chứng nhận biết của bệnh gan nhiễm mỡ tuy không khó để phát hiện nhưng rất dễ bị nhầm lẫn với những bệnh lý khác, nên tốt nhất cần đi khám bệnh định kỳ để phát hiện sớm tình trạng bệnh và điều trị kịp thời, tránh việc phát hiện bệnh quá muộn gây ra nhiều nguy hiểm đến tính mạng.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ nếu không được điều trị phù hợp có thể người bệnh sẽ gặp phải các biến chứng nguy hiểm như viêm gan, xơ gan hoặc nguy hiểm hơn là ung thư gan, cụ thể như:

Viêm gan nhiễm mỡ

Đây là một trong tình trạng tổn thương gan do khi các tế bào gan phình to ra sẽ chứa nhiều hạt mỡ nhỏ, tẩm nhuận nhiều bạch cầu đa nhân trung tính ở các tiểu thùy gan.

Ban đầu khi mới mắc viêm gan nhiễm mỡ thì sẽ không có triệu chứng rõ ràng, tuy nhiên người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, đau tức ở vùng gan, vàng da… nếu xét nghiệm trong giai đoạn này sẽ thấy tế bào gan bị hủy hoại, siêu âm gan sẽ có dấu hiệu nhu mô gan thô…

Xơ gan

Tỉ lệ bệnh gan nhiễm mỡ biến chứng thành suy gan chiếm khoảng 30% nếu không tình trạng bệnh không được kiểm soát nhanh chóng.

Xơ gan chính là tình trạng tổn thương gan mãn tính không hồi phục và đặc trưng bởi sự xơ hóa, hoại tử tế bào gan và dẫn đến hình thành các nốt bất thường ở gan. Các chất xơ tạo ra ngày càng nhiều gây tổn thương và làm chết tế bào gan, thay đổi hoàn toàn cấu trúc của gan.

Ung thư gan

Tỉ lệ người mắc bệnh xơ gan sẽ dẫn đến biến chứng ung thư gan chiếm khoảng 10%. Ung thư gan có tỉ lệ tử vong cao, 50% - 70% trong 5 năm.

Bệnh nhân ung thư gan giai đoạn đầu thường không có biểu hiện rõ ràng, càng về giai đoạn sau biểu hiện bệnh càng rõ như vàng da, nổi mẩn ngứa, chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân…

Đây là một trong những loại ung thư phổ biến nhất hiện nay và độ nguy hiểm của nó chỉ đứng sau ung thư phổi.

Các biện pháp điều trị gan nhiễm mỡ

Theo chia sẻ của giảng viên Đặng Thùy Linh đang trực tiếp công tác tại trường Cao đẳng Y Dược Sài Gòn đến thời điểm hiện tại thì không có bất cứ loại thuốc hoặc biện pháp nào điều trị được nhanh chóng tình trạng gan nhiễm mỡ mà cần duy trì điều trị bệnh lý và kết hợp với việc thay đổi lối sống để cải thiện dần dần tình trạng bệnh.

Một số các biện pháp điều trị gan nhiễm mỡ phổ biến hiện nay như:

• Duy trì cân nặng ở mức tốt nhất: nếu cơ thể quá béo cần giảm cân để bớt sự tổn thương gan, cải thiện sự đề kháng insulin. Nên xây dựng chế độ dinh dưỡng kết hợp với tập thể dục thể thao thường xuyên và không nên sử dụng các loại thuốc hỗ trợ giảm cân khi chưa có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
• Bổ sung vitamin E: Bệnh nhân mắc gan nhiễm mỡ dùng Vitamin E sẽ giúp cải thiện tình trạng bệnh, tuy nhiên không nên dùng cho nhóm người bệnh mắc đái tháo đường, xơ gan. Cũng không nên sử dụng vitamin E liều cao quá 800UI/ ngày vì có thể làm tăng tỉ lệ tử vong do mọi nguyên nhân nên dùng theo đúng liều lượng được bác sĩ chỉ định.
• Đối với người bệnh có tiền sử mắc tiểu đường kèm theo gan nhiễm mỡ thì cần dùng thuốc điều trị để cải thiện tình trạng viêm và xơ hóa. Chú ý nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng.
• Nên khám bệnh định kỳ để kiểm tra đường huyết, lipid máu gồm cholesterol và triglyceride máu mỗi 6 tháng để phát hiện hỗ trợ cải thiện kịp thời khi gan có dấu hiệu bất thường.
• Hạn chế rượu bia là việc làm cần thiết để có lá gan khỏe mạnh. Nhưng nếu vì tính chất công việc hay thói quen khiến bạn chưa thể bỏ hẳn, một số lưu ý sau sẽ phần nào giảm bớt độc tố của rượu bia giúp giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ và bệnh gan do rượu bia.

Bài viết ở trên về bệnh gan nhiễm mỡ chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Lưu ý  người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không nên chủ quan và phải theo dõi, điều trị bệnh tích cực để không phải trải qua những diễn biến phức tạp của bệnh. Nếu có bất cứ thắc mắc nào hãy hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được giải đáp