Cách nhận biết bệnh giun kim và phòng ngừa hiệu quả

Tìm hiểu giun kim là gì? Nguyên nhân gây ra bệnh giun kim

Bệnh giun kim là do nhiễm ký sinh trùng giun kim. Giun kim ký sinh cư trú chủ yếu ở ruột non và sau đó sẽ di chuyển xuống ruột già.  Những giun trưởng thành sẽ có thời gian sống trong khoảng từ 1 – 2 tháng. Sau khi ra ngoài cơ thể trứng giun vẫn có thể tồn tại bên ngoài môi trường từ 2 – 3 tuần.

Giun kim có hình thái màu trắng sữa đầu hơi phình và vỏ có khía. Miệng chúng có 3 môi, chiều dài giun đực khoảng 2-5mm, đuôi cong và có gai sinh dục khoảng 70mm. Giun cái dài khoảng 9-12 mm có đuôi dài và nhọn. 

Trẻ nhỏ sẽ có nguy cơ nhiễm giun cao hơn người lớn và nữ nhiễm bệnh nhiều hơn nam và khu vực thành thị sẽ có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn ở nông thôn.

Con đường lây truyền bệnh giun kim

Lây truyền qua đường ăn uống: Sử dụng tay gãi hậu môn có chứa trứng giun kim và ngay sau đó cầm thức ăn hoặc trẻ nhỏ thường có thói quen mút tay.

Có những trường hợp nhiễm phải trứng giun do nuốt phải trứng giun bay  trong không khí.

Ngoài ra còn có các con đường truyền nhiễm khác như trứng giun kim  sau khi hình thành và phát triển sẽ khiến cho ấu trùng giun kim tại nếp hậu môn và ngược lên manh tràng sau đó phát triển thành giun trưởng thành, tuy nhiên con đường lây lan này rất hiếm gặp.

Nguyên nhân gây ra bệnh

Các con đường lây truyền bệnh cũng chính là nguyên nhân dẫn đến bệnh nhiễm giun kim.

Khi đã nuốt phải trứng giun thì trong tá tràng sẽ nở thành ấu trùng giun và sau đó sẽ triển thành giun trưởng thành. Chúng bám lỏng lẻo vào niêm mạc manh tràng và các đoạn ruột lân cận. Tại đây, giun đực thực hiện giao phối với con cái. Sau khi giao phối xong, giun đực chết, giun cái ra rìa hậu môn để đẻ. Giun cái sau khi đẻ cũng chết, mỗi lần đẻ được từ 4.000 - 200.000 trứng.

Dấu hiệu nhận biết nhiễm bệnh giun kim

Khi  ở trong thời gian đầu mắc giun kim thường người bệnh không có nhiều các triệu chứng để phát hiện rõ bệnh. Nhưng thường sẽ nhận thấy tình trạng ngừa ngáy ở vùng hậu môn. Vào ban đêm giun cái sẽ mò ra đẻ trứng ở rìa hậu môn và đẻ trứng. Nên sẽ gây ngứa ngáy và khó chịu. Nhiều trường hợp còn cảm nhận được giun đang bò ra từ hậu môn.

Đối với trẻ em khi mắc giun kim thường có triệu chứng biếng ăn, ăn không tiêu hoặc đau bụng buồn nôn, đôi khi còn có cảm giác đau bụng âm ỉ.

Khi ngủ trẻ thấy khó chịu và ngủ không ngon, không sâu giấc nên dễ bị tỉnh dậy và khóc đêm.

Ngoài ra giun còn khiến cho phân của trẻ bị nát, lỏng hoặc dính máu. Cha mẹ có thể quan sát bằng mắt thường sẽ thấy điều này.

Vì các triệu chứng xảy ra của giun kim rất giống với nhiều bệnh lý khác nên sẽ dễ bị nhầm lẫn. Do đó cần thường xuyên chú ý theo dõi sức khỏe và đến cơ sở y tế chuyên khoa thăm khám bệnh để được điều trị sớm.

Giun kim gây hại gì cho sức khỏe người bệnh?

Khi cơ thể mắc giun kim sẽ làm tổn thương đến niêm mạc dạ dày gây rối loạn tiêu hóa, đặc biệt xảy ra ở trẻ, đi kèm với đó là các triệu chứng ngủ không ngon, không sâu giấc trong thời gian dài sẽ khiến trẻ bị suy dinh dưỡng, rối loạn thần kinh gây chậm lớn.

Bệnh đặc biệt nguy hiểm hơn khi giun chui vào ruột thừa và gây viêm ruột thừa. Có những trường hợp giun kim sẽ xâm nhập vào đường  sinh dục hoặc niệu đạo của phụ nữ gây ra rối loạn tiểu tiện, viêm âm đạo hoặc rối loạn tiểu tiện.

Giun cũng có thể gây viêm khi xâm nhập ở hốc mũi, thực quản, phổi…của người bệnh.

Ngoài ra việc gãi nhiều ở vùng da có giun kim sinh sống khiến hậu môn bị trầy xước, sưng đỏ thậm chí là bị nhiễm trùng.

Nên để đảm bảo tốt sức khỏe thì khi có triệu chứng nghi ngờ nhiễm giun kim bạn nên thăm khám bác sĩ để có biện pháp điều trị tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Biện pháp điều trị giun kim

Giun kim trưởng thành sẽ có vòng đời trong khoảng 2 tháng nếu không tái nhiễm do đó cần điều trị đúng cách để hạn chế tình trạng tái nhiễm.

Khi điều trị giun kim thường sẽ dùng thuốc đặc trị. Tuy nhiên những loại thuốc này chống chỉ định dùng cho trẻ dưới 2 tuổi, phụ nữ đang trong thời kỳ mang thai hoặc nuôi con bằng sữa mẹ, người bị dị ứng với các thành phần của thuốc.

Thuốc điều trị giun cần được sử dụng thận trọng cho bệnh nhân suy gan, suy thận.

Trẻ em để được điều trị tận gốc thì phụ huynh nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa để khám bệnh và bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Tuyệt đối không nên tự ý cho trẻ sử dụng thuốc, vì thuốc có thể sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. 

Thuốc điều trị giun kim bao gồm:

• Mebendazole 500mg liều duy nhất cho cả trẻ em và người lớn, uống nhắc lại sau 1 tháng.
• Hoặc dùng albendazole 400mg liều duy nhất cho cả trẻ em và người lớn, uống nhắc lại sau một tháng.
• Chú ý: mebendazole và albendazole chống chỉ định dùng cho trẻ dưới 2 tuổi và phụ nữ mang thai 3 tháng đầu hoặc cho con bú, người mẫn cảm với Benzimidazole, người có tiền sử nhiễm độc tủy xương. Thận trọng với các đối tượng suy thận, suy gan.

Phòng ngừa bệnh nhiễm giun kim

Bệnh giun kim là bệnh có thể lây từ người này sang người khác qua nhiều con đường khác nhau nên để hạn chế bệnh xảy ra và đồng thời phòng ngừa tái nhiễm thì cần thực hiện một số biện pháp dưới đây như:

• Cần giữ vệ sinh sạch sẽ, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh để cắt đứt được chu kỳ sinh trưởng và phát triển của giun kim. 
• Thực hiện ăn chín uống sôi, hạn chế ăn rau sống và các loại thực phẩm khi chưa được nấu chín tránh nhiễm ấu trùng giun.
• Thực hiện phơi ga giường, chăn màn thường xuyên để loại bỏ các ổ giun kim có thể sinh sống.
• Tẩy giun định kỳ nhằm hạn chế sự phát triển của giun.
• Nên mang dép ngay cả khi ở trong nhà và tuyệt đối không nên đi chân đất.
• Không cho trẻ mút tay; Nên cắt ngắn móng tay và giữ sạch sẽ, tránh gãi vùng quanh hậu môn. Không cho trẻ mặc quần thủng đít, không cho cởi truồng. Cha mẹ cần rửa sạch hậu môn cho trẻ;
• Để tránh trường hợp trứng giun lây nhiễm, khăn được dùng để lau khô tay phải được giặt sạch hoặc nhúng vào nước nóng và phơi nắng. Sau khi các mẹ dùng tay bắt giun ở hậu môn cho trẻ thì nên rửa tay sạch bằng xà phòng và lau khô. 

Qua thông tin được giảng viên Cao đẳng Dược TP HCM chia sẻ ở trên bạn đọc có thể nhận thấy bệnh giun kim sẽ gây tổn hại cho sức khỏe nếu không được điều trị đúng cách, kịp thời. Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo và không có tác dụng thay thế chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Nếu bạn đọc thắc mắc hãy tham khảo ý kiến người có năng lực chuyên môn.