Nguyên nhân gây ra tăng acid uric
Acid uric là một chất thải trong cơ thể, được tích tụ ở các mô hoặc khớp và có thể gây ra nhiều bệnh lý sức khỏe nguy hiểm. Nồng độ axit uric trong máu tăng cao có thể là dấu hiệu của bệnh Gout, một số loại thức ăn và đồ uống vẫn có thể làm tăng axit uric trong máu tăng cao.
Acid uric là một chất thải được hình thành khi cơ thể phá vỡ purin, như vậy có thể thấy trong một số loại thực phẩm. Tuy nhiên phần lớn acid uric sẽ được tự đào thải khỏi cơ t hể thông qua nước tiểu và phân.
Tăng acid uric máu sẽ xảy ra khi có quá nhiều axit uric trong máu. Nguyên nhân gây ra nồng độ axit uric cao có thể là do nguyên phát và thứ phát. Hoặc đôi khi có thể là do cơ thể sản sinh ra acid uric cao hơn mức có thể bài tiết. Cụ thể như:
Tăng axit uric máu nguyên phát
- Do thận không thể lọc được axit uric trong máu làm tăng sản xuất axit uric từ purine và lâu dần dẫn đến axit uric trong máu tăng cao.
Tăng axit uric nguyên phát
- Nguyên nhân dẫn đến axit uric tăng cao do người bệnh mắc một số bệnh ung thư hoặc hóa chất trị liệu cũng có thể làm gia tăng tỷ lệ tế bào chết do hóa trị liệu.
- Sau quá trình thực hiện hóa trị thì sẽ có một lượng tế bào tiêu hủy nhanh và hội chứng lý giải khối u có thể xảy ra.
- Người bệnh mắc các vấn đề về thận sẽ khiến cho cơ thể không thể lọc được axit uric trong cơ thể va f từ đó sẽ dẫn đến tăng axit uric.
- Qúa lạm dụng hoặc sử dụng sai cách một số các loại thuốc làm tăng mức axit uric trong máu.
- Mắc tình trạng nội tiết hoặc do chuyển hóa như dạng bệnh tiểu đường hoặc nhiễm toan làm gia tăng nguy cơ mắc axit uric máu.
- Do thiếu hụt enzym trong chuyển hóa purin (bệnh di truyền).
Bên cạnh đó thì đối tượng có nguy cơ cao bị tăng acid uric máu như:
- Người thường xuyên uống nhiều rượu bia.
- Chế độ ăn có nhiều chất đạm bao gồm phủ tạng động vật, hải sản.
- Người béo phì, trọng lượng cơ thể tăng quá mức.
- Lười vận động thể dục thể thao.
- Mắc bệnh suy thận mạn tính và suy giáp.
- Lạm dụng thuốc giảm đau các loại có chứa corticoid trong suốt một thời gian dài.
- Đang trong quá trình sử dụng điều trị bệnh lý tim mạch như aspirin, furosemide.
- Mắc các bệnh lý ác tính.
Ngoài ra sẽ còn có các nguyên nhân và yếu tố khác làm gia tăng nguy cơ tăng acid uric máu mà chưa được liệt kê ở trên. Nếu bạn thắc mắc hãy liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được giải đáp chi tiết.
Triệu chứng nhận biết bệnh tăng acid uric máu
Người bệnh khi tăng acid uric máu sẽ có biểu hiện của các cơn gout cấp và lâu dài sẽ dẫn đến những tổn thương do gout mạn. Cụ thể các triệu chứng nhận biết bệnh tăng acid uric máu như:
- Xuất hiện các cơn gout cấp tính: Sau những bữa ăn đạm sẽ dễ khởi phát các cơn đau vào ban đêm. Ban đầu sẽ đau dữ dội ở một khớp hoặc ở ngón chân, ngón tay.
Các triệu chứng của gout mạn và tăng acid uric mạn tính:
- Có hạt tophi: Khi có sự lắng đọng muối urat ở trong những mô liên kết. Điều này thường gặp ở những vành tai, mỏm khuỷu, cạnh các khớp xương và có thể nhìn thấy màu trắng bên trong. Đến khi những hạt tophi vỡ sẽ chảy ra chất nhão trắng như phấn.
- Các khớp bị sưng đau hoặc biến dạng do sự lắng đọng acid uric tại các khớp.
- Mắc các vấn đề về thận như sỏi thận, sỏi uric với triệu chứng là cơn đau thận, đau ở phía hông lưng lan xuống bẹn, có thể tiểu ra máu kèm, cơ quan sinh dục..
- Mắc suy thận do bệnh thận kẽ
Danh mục các triệu chứng tăng acid uric máu ở trên chưa được liệt kê đầy đủ, tùy thuộc vào cơ địa của từng người bệnh mà sẽ có những triệu chứng nhận biết khác nhau nên không được chủ quan.Ngay khi bản thân có các triệu chứng bất thường thì nên đến những cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị chính xác, kịp thời và hạn chế tới mức tối đa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Các biện pháp chẩn đoán bệnh Tăng acid uric máu
Khi nghi ngờ người bệnh có các triệu chứng lâm sàng, bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định thực hiện một số xét nghiệm chẩn đoán như:
- Xét nghiệm máu: Giúp xác định nồng độ acid uric máu. Gọi là tăng acid uric máu khi nồng độ acid uric máu ở nam trên 7mg/dl (420 µmol/L), ở nữ trên 6mg/dl (360 µmol/L)
- Thực hiên các xét nghiệm khác: Để giúp kiểm tra chức năng thận nhằm xác định được những biến chứng thận của bệnh có thể xảy ra.
- Chọc dịch khớp, trường hợp bị tràn dịch tìm tinh thể urat để có thể chẩn đoán bệnh gout.
- Chụp X-quang phần khớp bị đau xác định những tổn thương có thể xảy ra khớp mạn tính.
Các biện pháp điều trị bệnh Tăng acid uric máu
Khi có kết quả chẩn đoán chính xác bác sĩ sẽ căn cứ vào mức độ, tình trạng sức khỏe của người bệnh để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Một số phương pháp điều trị Tăng acid uric máu như:
- Trường hợp tăng acid uric máu không xuất hiện các triệu chứng: Khi này có thể sẽ không cần điều trị. Đối với những bệnh nhân dưới 40 tuổi nồng độ tăng acid uric trên 480mol/l thì sẽ được chỉ định thuốc hạ acid uric sớm. Người bệnh do hôi chứng ly giải u trong các bệnh lý ác tính thì có thể sử dụng theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
- Trường hợp mắc các cơn gout cấp tính: Người bệnh có thể dùng Colchicine 1mg/ ngày uống vào mỗi buổi tối. Tuy nhiên việc dùng thuốc có thể dẫn đến các tác dụng phụ nếu người bệnh sử dụng sai cách hoặc quá lạm dụng như ỉa chảy, buồn nôn, những người mắc vấn đề về dạ dày cần hết sức lưu ý. Ngoài ra có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau không steroid (NSAID): diclofenac, piroxicam..Tuy nhiên cần tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
- Trường hợp mắc bệnh gout mạn và tổn thương mạn tính do tăng acid uric máu: Lúc này cần được chỉ định dùng thuốc ức chế tổng hợp acid uric là Allopurinol. Tuy nhiên không nên dùng Allopurinol trong cơn gút cấp mà nên chờ khi tình trạng viêm giảm. Tuy nhiên nếu người bệnh đang dùng thuốc Allopurinol mà có đợt cấp thì vẫn tiếp tục dùng thuốc. Tác dụng phụ của Allopurinol sẽ gây ra các dị ứng nặng, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến nguy hiểm cho tính mạng người sử dụng. Bên cạnh đó có thể sử dụng thêm Febuxostat. Tác dụng của thuốc này hạ acid uric tốt hơn và ít gây dị ứng hơn Allopurinol tuy nhiên giá thành cao hơn.
Thay đổi thói quen sống
Trường hợp nồng độ acid uric tăng kèm theo các triệu chứng tại khớp thì bạn không nên quá lo lắng khi có kết quả xét nghiệm nồng độ acid uric trong máu tăng. Lúc này bạn có thể điều chỉnh thêm chế độ ăn uống nhằm hạn chế tạo ra thêm acid uric bằng cách giảm bớt đi lượng purin vào cơ thể. Cụ thể xây dựng chế độ ăn uống cho người bệnh như:
- Nên hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều chất đạm như hải sản (mực, cua, tôm), các loại thịt đỏ (bò, trâu, dê), nội tạng (phổi, gan).
- Uống nhiều nước trong 1 ngày để cung cấp đầy đủ lượng nước cho các hoạt động khác của cơ thể, đồng thời hạn chế sự kết tủa của muối urat và tăng khả năng lọc thải acid uric.
- Duy trì cân nặng ở mức hợp lý để giảm áp lực lên các khớp, tuy nhiên không nên thực hiện giảm cân bằng cách nhịn ăn mà nên thay thế bằng cách tập luyện khoa học, theo chế độ lành mạnh.
- Tuyệt đối không nên dùng bia rượu và đồ uống có ga hoặc các chất kích thích.
- Không thức khuya, dành thời gian nghỉ ngơi và tránh căng thẳng, vệ sinh cơ thể giúp lưu thông khí huyết, ngủ đủ giấc.
- Thực hiện các bài tập thể dục thể thao phù hợp với tình trạng sức khỏe khoảng 30 phút/ ngày với những bài tập yoga, đi bộ, đạp xe.. để tăng cường việc trao đổi chất cho cơ thể.
Nếu đã thay đổi chế độ ăn mà nồng độ acid uric trong máu vẫn tăng thì người bệnh cần dùng những loại thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Trong trường hợp người bệnh đang hóa trị, xạ trị sẽ được bác sĩ dự phòng tăng lượng acid uric để tránh tình trạng suy thận cấp.
Hy vọng bài viết ở trên được chia sẻ ở trên giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về thông tin tình trạng tăng acid uric máu, từ đó biết cách điều trị cũng như phòng ngừa hiệu quả nhất. Tuy nhiên những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo và không có tác dụng thay thế chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa.